rite de passage De verwording van het worden Dit boek is een onderzoek naar een probleem dat in onze tijd lang niet voor iedereen evident en zichtbaar is en waarvoor de juiste woorden nog ontbreken. Het gaat om de spanning tussen een krachtige maatschappelijke ontwikkeling waarvoor het begrip ‘biologisering’ wordt geïntroduceerd en een daaraan tegengestelde ontwikkeling die aan kan worden geduid met ‘naturalisering’. Op het eerste gezicht is ‘biologisering’ geen goed Nederlands en ‘naturalisering’ lijkt vooral een juridische betekenis te hebben. In wat volgt, duid ik met ‘biologisering’ op het proces waarin steeds meer aspecten van ons mensbeeld worden teruggebracht tot onze biologische grondslag. Het woord ‘naturalisering’ duidt op de intuïtie dat met de biologisering niet het hele verhaal is verteld, dat we als onderdeel van de natuur onszelf ook anders ervaren dan als slechts een biologisch wezen. De biologisering van ons mensbeeld doet onvoldoende recht aan de natuur van de mens, aan de betekenis van de natuur voor de mens en de mogelijke relaties tussen mens en natuur in de samenleving. gd: “Je zei dat er een directe relatie ligt tussen onze ervaring van schoonheid en onze vitaliteit.” bvdk: “Zonder schoonheidservaringen zouden we het bijltje er op den duur bij neergooien. Moet ik nu alwéér achter een beest aanjagen of gaan ploegen? Leef ik om te eten? Als je depressief bent, kun je vaak geen schoonheid meer ervaren. Maar ik denk dat het ook andersom werkt: je wordt depressief omdát je geen schoonheid ervaart. Je kunt een triviale invulling aan schoonheid geven: schoonheid is de belofte van effectiviteit. Een symmetrisch gezicht duidt op gezonde genen, een pauwenstaart duidt op kracht. Maar ik denk dat het ten minste één laag fundamenteler zit: het feit dat we schoonheid kunnen ervaren, houdt ons vitaal en nieuwsgierig, en is misschien ook wel een motor van innovatie. Schoonheid in de natuur is bij uitstek iets om verwonderd door te raken. Er is geen alternatief voor die schoonheid.” gd: “Een sterker argument voor natuurbehoud is nauwelijks denkbaar. Wildernis als conditio sine qua non van onze vitaliteit en menselijke conditie, letterlijk en figuurlijk. Dat kun je trivialiseren. Maar je kunt ook stellen dat juist die trivialisering een gevaar met zich meebrengt. De totale onttovering of biologisering zou dan leiden tot een uitholling van onze vitaliteit. Precies dat wordt met de notie van wildernis als noodventiel van onze samenleving gethematiseerd. Dat maakt Expeditie Wildernis ook tot een project van hoop. Je ontdekt dat die wildernis er aan de achterkant van Nederland nog steeds is. En dat hij een eigen dynamiek heeft. Zoals je zelf zegt: we kunnen nog kiezen. Natuurlijk: in de totaal getrivialiseerde context kunnen we ook kiezen. Paradoxaler: we hebben straks niks meer te kiezen omdat we alles kunnen kiezen, zelf een roze zonsondergang.” bvdk: “Mijn denken over de biologisering van het Ware, het Goede en het Schone begon met de verbijstering over de schoonheid van een pijlstaarteend. Hoe kan zoiets moois door blind toe76 77 Pagina 39

Pagina 41

Voor brochures, online uitgaves en onderwijs catalogussen zie het Online Touch beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw uitgaven.

546 Lees publicatie 216Home