Ook in de sociologie speelt de biologie een steeds grotere rol. Een socioloog als Francis Fukuyama verwijst naar de biologie als hij stelt dat ethologen laten zien dat zowel Hobbes als Rousseau een verkeerde analyse maakte. Hobbes stelde dat een mensheid zonder regels en staatsbestel zou terugvallen in een oorlog van allen tegen allen. Rousseau geloofde juist dat de mens van nature goed was, maar door de samenleving werd gecorrumpeerd. Uit de ethologie blijkt steeds meer dat verschillende samenlevingsvormen en de neiging tot altruïsme of egoïsme biologisch zijn te verklaren. Het zijn resultaten van processen waarin biologische wezens zich in interactie met hun omgeving ontwikkelen, en niet zozeer het gevolg van een goede of kwade natuur van de mens. Nog maar drie decennia geleden werd Buikhuisen publiekelijk veroordeeld omdat hij onderzoek wilde doen naar de biologische basis van verschillen in gedrag. Heden ten dage worden tal van voorstellen gedaan op basis van veronderstelde genetische verschillen. Eén voorbeeld is het voorstel om het onderwijs voor jongens en meisjes te scheiden omdat de hersens van jongens zich in de puberteit anders ontwikkelen dan die van meisjes, wat tot ander leergedrag zou leiden. De biologisering van ons mensbeeld heeft in korte tijd een enorme spurt gemaakt. Daarmee is echter niet gezegd dat wat natuurlijk is, automatisch ook goed is. Juist in het licht van de populariteit en het succes van de biologische verklaringen is een waarschuwing op zijn plaats... 2 De naturalistische drogreden en de biologie van het Ware, het Schone en het Goede Steeds vaker wordt geprobeerd om de basis voor de omgang met medemensen en de natuur te zoeken in de biologie. Al meer dan een eeuw geleden werd erop gewezen dat hier al snel sprake kan zijn van een drogreden. Het fundament voor morele keuzen bij ons handelen werd lang gezocht in de sfeer van God, sinds de Verlichting in de sfeer van principes maar ook in de natuur. Alle drie de fundamenten blijken beperkt. In veel debatten over natuur en samenleving worden we geconfronteerd met de zogenoemde naturalistische drogreden: iets wordt goed gevonden omdat het natuurlijk is. De Britse filosoof G.E. Moore noemde in zijn Principia Ethica (1903) iets een naturalistic fallacy als een ethische claim wordt gebaseerd op een natuurlijke eigenschap. Een levensgevaarlijke fout: Hitler probeerde zijn omgang met rassen en met gehandicapten te verkopen als gebaseerd op darwinistische theorieën. Die fout herkennen we tegenwoordig, maar de fout van economen die hun maatschappijvisie baseren op de ‘survival of the fittest’ is de afgelopen decennia minder goed doorzien. Toch heeft deze fout miljoenen in de armoede 34 35 Pagina 18

Pagina 20

Heeft u een gebruiksaanwijzing, digibrochure of digi-kranten? Gebruik Online Touch: presentatie online op uw website plaatsen.

546 Lees publicatie 216Home