ken zijn. We zijn altijd al ingebed in een natuur als drager van een bewuste of onbewuste oikofilie. Hoe grijs ook het beton waarachter we ons verschansen: de roep van de natuur om deel te zijn van een groter verhaal als drager van onze eigen zelfontplooiing vult constant de ruimte om ons heen. Het is alleen zaak er oren voor te ontwikkelen. Essentieel is dus de gedachte dat mens en natuur elkaar vertellen en dat een samenleving de moed kan en wellicht ook moet hebben om haar wil niet alleen op te leggen aan natuur en landschap, maar om ook een ruimte te reserveren waarin de vertellende natuur zich expliciet kan manifesteren. Natuurontwikkeling toont zich aldus als een nieuwe manier van denken en doen. Door gebieden over te laten aan de natuur en niet dwingend (c.q. eenzijdig vertellend) op te treden, blijken onvoorziene ontwikkelingen een kans te krijgen. Bij de Oostvaardersplassen bijvoorbeeld leidde dat tot nieuwe inzichten in de zelfredzaamheid, creativiteit en nataliteit (het ontstaan van compleet nieuwe dingen) van de natuurlijke omgeving. Een samenleving die de vertellende natuur op bredere en fundamentelere wijze ruim baan durft te geven, zou daarmee de deur kunnen openen naar wat toekomstige generaties in retrospectief wellicht gaan duiden als de bakermat van een gelukkige natuur. Dat dit bij sommigen soft overkomt zou in terugblik uit de bus kunnen komen als het harde bewijs voor de stelling dat weerstanden ook hier de weg wijzen naar zinvolle en realistische integraties van mens en natuur. Want er is nog iets anders. Het verhaal van de vertelde natuur is ook het verhaal van de biologisering van de mens en de onttovering van de wereld. Een mensheid die zich helemaal laat meeslepen door de cadans van een vertelde natuur – een verhaal dus dat ze zelf dicteert – stelt zich daarmee bloot aan een onttovering die vanuit onze analyse blijkt te bestaan uit een terugtrekking of uit 29 Pagina 29
Pagina 31Scoor meer met een online winkel in uw folders. Velen gingen u voor en publiceerden onderwijs catalogussen online.
541 Lees publicatie 215Home