Vertelde natuur is de natuur door de ogen en handen van mensen: het complexe en fascinerende verhaal van de relatie tussen mens en natuur dat via tal van wegen en verwikkelingen heeft geleid tot wie en waar wij nu zijn. Hiertoe behoren Herakleitos begrip van de physis als datgene wat er van houdt zich te verbergen, Spinoza’s bepaling dat God en de natuur een en hetzelfde zijn, maar ook Bacons overtuiging dat de natuur vooral iets is wat je op de pijnbank moet pijnigen totdat het al haar geheimen heeft prijsgegeven. Het verhaal van een vertelde natuur is moeiteloos door te trekken tot onze tijd van biotechnologie, deeltjesversnellers en de genetisch perfectioneerbare mens. Ook de Nederlandse strijd tegen het water, de pioniersprojecten met natuurontwikkeling, de mijlpalen van de agrarische sector, en de grote ervaringen met parken en cultuurbossen behoren tot de vertelde natuur. Een cruciale blinde vlek van de vertelde natuur blijft met dit veelomvattende verhaal echter buiten beeld. Namelijk de aanname dat er ook zoiets is als een vertellende natuur. Vertellende natuur is in beeld te brengen als de mogelijkheidsvoorwaarde van vertelde natuur, de openheid waaruit verrassingen kunnen opduiken of, in een minimaal scenario, de reserve, de idee of het voorzichtige inzicht dat het verhaal van de door mensen vertelde natuur nooit het hele verhaal kan zijn. De vertellende natuur gaat aan ons vooraf en is de drager van vertelde natuur. Geen groter venijn dat het verwisselen van beide, dan denken dat de vertellende natuur met de opmars van de door ons vertelde natuur de zeggenschap over ons is verloren. Eerst vertellende natuur, dan pas vertelde: het vasthouden aan deze volgorde is niet minder dan een ankerpunt van respect en de navelstreng naar een toekomst die in het teken kan staan van – inderdaad – een gelukkig verbond tussen mens en natuur. Natuurverhalen gaan over de uitdaging om het verhaal van mens en natuur te vertellen als een eenheid van vertelde en vertel26 Pagina 26
Pagina 28Interactieve digi studiegids, deze vaktijdschrift of weekblad is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een online publicatie omzetten van web onderwijs catalogi.
541 Lees publicatie 215Home