vergetenheid als leidraad voor niet-toevallige natuurverhalen onderscheiden we om te beginnen acht vormen van vergetenheid die samen de grondslag vormen voor het bouwen van een praktijk van natuurverhalen. Eerst wonen, dan bouwen: die volgorde mag ook een strategie van natuurverhalen zich in de oren knopen. Vergetenheid van plaats – ‘Waar ben je?’ behoort tot de oudste vragen uit onze geschiedenis; denk alleen al aan de omineuze wijze waarop God zich in het paradijs tot Adam richt die zich, na de zondeval, voor hem heeft verstopt omdat hij ineens beseft dat hij naakt is. Augustinus geeft van dit verhaal een duiding die ook ons verder kan helpen. Hij zegt namelijk dat God, die alles weet, natuurlijk wist waar Adam zich had verstopt. Maar waarom vroeg God dat dan? Augustinus stelt dat God met deze woorden Adam ervan wilde doordringen dat het na de zondeval niet meer evident was waar Adam was. Hij maande hem te beseffen ‘waar hij was, nu God niet meer in hem was’. Het antwoord brengt ons op de rand van de mystiek: Adam in het bijzonder en de mens in het algemeen is vervreemd van zijn omgeving. Er is een scheiding opgetreden – een di-visie tussen de mens en God die – paradox der paradoxen – als zodanig een goddelijke/divien stempel draagt. We zouden hier lang bij stil kunnen blijven staan. Zo’n stilstaan als zodanig zou kunnen helpen om de natuurvergetenheid te duiden in termen van zondeval en de verjaging uit het paradijs. Daarbij zouden we tot de slotsom kunnen komen dat natuurverhalen dus ook een paradijselijke kant kunnen hebben: natuurverhalen als technieken om ons het paradijs te herinneren of een paradijselijke toekomst in het vizier te krijgen. Vervang God door Natuur (zoals bijvoorbeeld Spinoza deed) en deze manier van denken wordt al een stuk minder mystiek of socialistisch als het op het eerste gezicht kan lijken. Denk in dit kader ook aan de filosoof Peter Sloterdijk die beweert dat het wie van de mens, zijn identi102 Pagina 102

Pagina 104

Scoor meer met een webwinkel in uw reclamefolders. Velen gingen u voor en publiceerden spaarprogramma online.

541 Lees publicatie 215Home