Heeft natuur een intrinsieke waarde? Debat tussen Bas Haring en Hans Achterhuis, weergegeven in Filosofie magazine, januari 2012, over Harings boek Plastic Panda’s: Haring: “Biologen lijken het uitgangspunt dat alle soorten ertoe doen vaak te baseren op de ‘intrinsieke waarde’ van soorten. Anders gezegd: soorten doen er volgens hen sowieso en ‘van zichzelf’ toe. Dat biologen zich hierop baseren heeft, denk ik, te maken met het feit dat ze vaak wel weten dat de natuur het vanuit een biologisch oogpunt best met minder soorten af kan. Vooral academische onderzoekers weten dat de productiviteit en stabiliteit van een ecosysteem niet vallen of staan bij een soortje erbij of een soortje eraf. Daarom schermen ze met die zogenoemde intrinsieke waarde, terwijl dat eigenlijk geen term uit de biologie, maar uit de filosofie is. Andersom baseren filosofen zich juist op biologische argumenten ten gunste van soorten”, zegt Haring. “Omdat zij dondersgoed weten dat het hele argument van ‘intrinsieke waarde’ filosofisch gezien nogal dun is: wanneer heeft iets intrinsieke waarde dan? En als er iemand nodig is om die intrinsieke waarde vast te stellen, is er dan nog wel sprake van intrinsieke waarde? De meeste filosofen houden zich daar verre van, en bekritiseren mij liever door te zeggen: ‘Meer soorten betekent toch betere natuur, een stabielere natuur, überhaupt meer natuur?’ Maar dat zijn aannames die een bioloog niet snel zal onderschrijven.” Bram van der Klundert in zijn Perspectieven voor wildernis (concept, april 2012) ziet juist filosofen het intrinsieke waarde-argument hanteren: “Een minder extreem standpunt [dan de ‘deep ecology movement’, FV]wordt ingenomen door filosofen die spreken over de intrinsieke waarden van planten, dieren en ecosystemen. Ook zij maken mijns inziens een denkfout. Veel natuurbeschermers proberen het debat over de natuur te beëindigen met de opmerking dat de natuur intrinsieke waarde heeft, alsof dat een objectief gegeven is. Helaas ontkomen ze niet aan de logica dat de natuur geen op zichzelf staande waarden heeft, maar dat waarden altijd worden toegekend. Het ingewikkelde van het begrip intrinsieke waarde is dat je het niet kunt afserveren met de opmerking dat alles subjectief is: mensen kunnen immers wel ervaren dat de natuur een betekenis op zichzelf heeft. De emoties van verwondering, bewondering en gehechtheid van mensen in de natuur verdienen het om serieus te worden genomen. Uiteindelijk heeft de filosoof die de redenering met het begrip intrinsieke waarde afwijst ook niet veel meer dan emotie om zijn standpunt aan te ijken.” 2.1 Het uitsterven van soorten Het biodiversiteitsvraagstuk is een mondiaal vraagstuk. Het lijkt een heldere opgave: het terugdringen van het tempo waarin soorten uitsterven. Als de laatste individuen van de populatie van een soort van de aardbodem verdwijnen, sterft deze soort uit. Dat is vreselijk definitief: het uitsterven van een soort betekent dat het doek voor altijd is gevallen. Bij het nare gevoel dat we hebben bij het uitsterven 15 Pagina 22
Pagina 24Scoor meer met een webshop in uw brochures. Velen gingen u voor en publiceerden boeken online.
538 Lees publicatie 209Home