142 HOOFDSTUK 3 IV OOGSTEN UIT DE NATUUR 9 Vleesproductie uit wild, grote grazers en natuurlijke kuddes lijkt een inkomstenbron met mogelijkheden. 9A Bij natuurlijke begrazing leven kuddes in sociale verbanden en lage dichtheden. Het eerste betekent dat er ongeveer evenveel stieren als koeien rondlopen, het tweede dat er ruwweg een dier per drie hectare loopt. De jaarlijkse aanwas per koe komt gemiddeld op zestig procent. Van de aanwas moet jaarlijks circa 25 procent uit de kudde verwijderd worden om de dichtheid niet te laten toenemen. De opbrengst van deze natuurlijke kuddes bedraagt per jaar per hectare 0,0225 dier. Tegen € 1.000 voor een levend dier is dat een opbrengst van € 22,50 per hectare. De opbrengst kan worden vergroot door meer mannelijke dieren te verkopen. De (niche-) markt van dit zogenaamde Wildernisvlees is nog lang niet overvoerd, is de ervaring van Taurus Vee, de stichting die kuddes Schotse Hooglanders, Galloways, Exmoorpony’s en Koniks in eigendom heeft. Taurus haalt inkomsten uit de verhuur van vee aan beheerders van natuurterreinen en uit de verkoop van vlees. Daarvoor is een eigen distributienetwerk opgezet, dat niet openstaat voor andere leveranciers. Taurus heeft goede ervaringen met een eigen, lokaal afzetpunt, zonder tussenhandelaar. Zie www.stichtingtaurus.nl, Ark, Wilderniscafé in Kekerdom, diverse bezoekerscentra en poeliers. 9B Het Geldersch Landschap gebruikt oude koeienrassen, zoals brandrode en heidekoeien, voor de begrazing en beweiding van uiterwaarden, heiden en droge graslanden, met vlees als nevenproduct. Het Geldersch Landschap is in 2001 een fokprogramma voor brandrode runderen begonnen door de aanschaf van drie groepen met elk acht koeien. De populatie is inmiddels gegroeid tot circa 250 dieren. Dit is het maximum aan volwassen dieren waarvoor de stichting ruimte heeft op 250 hectare van de eigen terreinen rond Batenburg, Arnhem, Lunteren en Hattem. Gemiddeld houdt het Geldersch Landschap een volwassen rund met kalf per hectare. Het Geldersch Landschap kiest dus voor een zes keer zo grote dichtheid als bij natuurlijke kuddes. Het Landschap kan jaarlijks 100 tot 150 runderen, vooral jonge stieren, verkopen voor de slacht. Het Geldersch Landschap creëerde na tien jaar investeren in deze populatie voor het eerst een batig saldo. De geringe verdiensten zijn verklaarbaar door de lange aanlooptijd die nodig is voor een kudde om te groeien tot een populatie met voldoende slachtrijpe runderen. Het Geldersch Landschap heeft het beheer uitbesteed aan vier landbouwbedrijven, die een vergoeding voor beheer en toezicht ontvangen. Na 2 tot 2,5 jaar worden jonge stiertjes gekeurd voor de fokkerij. Maximaal 10% van de stiertjes kan als fokstier worden gebruikt of verkocht. De overige stiertjes gaan naar de slachterij. Het vlees van de geslachte runderen wordt verkocht aan begunstigers van Het Geldersch Landschap (vers, diepvriespakket, stoofpotten). Voor de toekomst overweegt het Landschap andere afzetmogelijkheden, zoals horeca. Het Geldersch Landschap verkoopt zuivel, vlees en fruit onder het merk Huys de Zyp. Dat geeft de producten toegevoegde waarde vergeleken met verkoop via het gangbare circuit van groothandel en winkels. Het plan is om uit te groeien tot een productie van een miljoen liter zuivel per jaar. Bron: Beleidsmedewerker flora en fauna Wim Geraedts van het Geldersch Landschap. 9C Uit onderzoek blijkt dat er een markt is voor inheems wild met een aansprekende herkomstbenaming, bijvoorbeeld Veluws wild. Het gaat dan om de verkoop van wild zoals herten, reeën, zwijnen, konijnen, hazen, eenden en ganzen. Zolang jacht een gebruikelijk instrument is voor de regulering van de wildstand, is gezamenlijke marketing van wild en wildproducten onder een herkenbare merknaam een interessante manier om de opbrengsten te vergroten. Nu gaat nog veel wild tegen lage bedragen als bulkproduct naar groothandelaren en verdwijnt dan op internationale markten. Nogal wat restaurants serveren gerechten met wild van anonieme herkomst. Het Nationale park De Hoge Veluwe kan niet aan de vraag van consumenten voldoen en sterrenrestaurant De Echoput is trots op Kroondomein Het Loo als (omgekeerde) hofleverancier. Kroondomein Het Loo verkoopt wekelijks enkele tientallen stuks grof wild. Ooit deed het landgoed dat aan particulieren en restaurants, maar tegenwoordig gaat het meeste vlees naar De Echoput. Dat werkt efficiënter en scheelt dus kosten. Uit: De Veluwe op de balans, rapport voor de Stuurgroep Eindeloze Veluwe door Niek Beunders en Mylène van der Donk van Centre for Sustainable Tourism and Transport NHTV Breda, februari 2009. 10 Landgoed- en streekproducten. Landgoederen lijken bij uitstek geschikt om streekproducten te produceren en te verkopen. Zo ontwikkelde Landgoed De Hoevens samen met twee molenaars en zeven bakkers uit zeven dorpen ontbijtkoek, crackers en koekjes van Sint-Jansrogge. Onder hetzelfde landgoedlabel worden nog twee streekproducten verkocht via bakkers, VVV’s en op de landgoedcamping, namelijk bier van SintJansrogge en honing van het landgoed. Op Landgoed Maarsbergen gaat eigenaar Willemina van der Goes-Petter een webwinkel oprichten voor houten kinderspelen, potloden en andere producten van landgoedhout met een grotere toegevoegde waarde dan rondhout en planken. Landgoed Schovenhorst ontwikkelde twee landgoedproducten: de Schovenhorsterkoek en het koekje Schovenaertje samen met een lokale bakker. Deze producten vergroten de stroom van bezoekers naar het landgoed. De Schovenhorsterkoek is geïnspireerd op het landgoed. Er zit kastanjemeel in het deeg, dat is gezoet met heidehoning, de vulling is van amandelspijs en bosvruchten, met een garnering van walnoot en hazelnoten. In 2011 zijn er ruim vierduizend koeken verkocht. Bakker Van Looijengoed schonk 5% van zijn deel van de omzet als bijdrage aan de kinderactiviteiten op het Landgoed. De Schovenhorster is alleen te koop op het landgoedterras. Om een grotere regio te bereiken, hebben bakker en Landgoed het Schovenaertje ontwikkeld. Deze koekjes verkoopt bakker Van Looijengoed sinds Pasen 2012 in alle vijf zijn zaken in Harderwijk, Putten, Almere en Hilversum. Om het bezoek aan Schovenhorst te stimuleren, zitten er twee kortingsbonnen bij voor koffie met Schovenhorsterkoek op het landgoedterras. Het concept is uit te breiden tot een grotere regio met meer producten, een eigen label en kwaliteitscriteria. Enkele andere voorbeelden: ondernemers die aan de eisen voldoen van het Italiaanse Nationaal park Monte Sibillini mogen het logo van het park gebruiken voor hun producten en diensten. Dat creëert inkomsten voor het Nationaal park, en stimuleert lokale en duurzame productie. Iets dergelijks gebeurt in het Italiaanse Nationaal park Abruzzen maar ook in Het Groene Woud. Het Brabantse landschapspark tussen Eindhoven, Tilburg en ’s-Hertogenbosch claimt: ‘De producten met dit merk zijn eerlijk, lekker en buitengewoon bijzonder. Daarnaast dragen de producten bij aan het behoud van het landschap.’ Zie: www.hetgroenewoud.com. Zie voor meer landgoed- en streekproducten ook Mariënwaerdt, Twickel, Welna, Hoge Veluwe en Stichting IJssellandschap. Pagina 145

Pagina 147

Interactieve online brochure, deze vaktijdschrift of boek is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het van pdf naar digitaal converteren van internet lesboeken.

527 Lees publicatie 202Home