126 HOOFDSTUK 3 rijp tot groen, van bestaande inkomstenbron tot inspirerende gedachte. Of een nieuwe inkomstenbron een succes wordt, hangt in belangrijke mate af van degene die er aan trekt. VERDIENMODELLEN III HUIZEN BOUWEN OF JUIST NIET Onderstaande verdienmodellen zijn gerangschikt van 1 Diverse landgoederen zijn bezig met de bouw van woningen als extra inkomstenbron, zoals De Groote Scheere in Hardenberg, De Utrecht bij Hilvarenbeek, Welna en Tongeren bij Epe, Frederiksoord, Efteling, Den Treek, Anderstein, Appel, Kreil, Twickel, Vilsteren en Scherpenzeel. Soms gaat het om extra woningen, soms wordt een boerderij verbouwd of worden eerst stallen afgebroken om een bouwvergunning te krijgen. Over huur of erfpacht zijn de meningen verdeeld. Als een landgoed onroerend goed verkoopt met erfpacht blijft de grond in eigen bezit, dus zijn er geen kosten voor onderhoud en WOZ-belasting. Verhuur krijgt de voorkeur als het onderhoud van gebouwen belangrijk is voor de overige inkomsten uit natuur en landgoed. Zo kunnen erfpachters met achterstallig onderhoud een negatieve indruk maken op bezoekers. 2 Spa’s, sauna’s en andere vormen van welness blijken zeer winstgevende ondernemingen. Met zorgvuldig inpassen kunnen dergelijke voorzieningen heel geschikt zijn voor bos en natuur, en de biodiversiteit zelfs vergroten. Dat kan wellicht ook met hotels, zoals Groot Warnsborn bij Arnhem (een idee van Probos in opdracht van InnovatieNetwerk in De Landeigenaar, 3 juni 2011). 3 Inkomsten zijn te halen uit de exploitatie van een zorgboerderij, een zorglandgoed of het in erfpacht geven van een gebouw aan een zorginstelling. Volgens de Verenigde Zorgboerderijen is het aantal zorgboerderijen in tien jaar vervijfvoudigd tot 1.088 in 2009. Op zorglandgoederen maken investeerders zoals woningcorporaties, zorginstellingen, terreinbeheerders en private partijen gezamenlijk afspraken over het eigendom en de functie van het landgoed. Het groen staat ten dienste van de zorg, bijvoorbeeld in de vorm van opvang met therapie of dagbesteding bij zorgboeren op het landgoed. Landgoed Rijckholt is sinds de watersnoodramp van 1953 van de familie Bakker. De voormalige fruitboerderij bestaat nu uit een natuurgebied van 6,7 hectare tussen het Veerse Meer en de Oosterschelde, midden op Noord-Beveland. Landgoed Rijckholt telt diverse inkomstenbronnen waaronder een woonzorggemeenschap voor 27 ouderen, zelfstandige appartementen waar zorg zo nodig beschikbaar is en een Bed & Breakfast met 21 kamers voor toeristen en voor familie van bewoners. De omzet bedroeg in 2010 € 2,5 miljoen, met een lichte winst. Rijckholt bouwde in 2011 tien appartementen van elk 17 vierkante meter voor minder draagkrachtigen. Rijckholt heeft zestig deeltijders in dienst voor 30 fte’s. Zorgboerderij ’t Paradijs in Barneveld van eigenaar IJsbrand Snoeij telt bijna tien hectare natuurlijk grasland waar brandrode runderen zomer en winter grazen. De Boerderijwinkel verkoopt het vlees van deze runderen. Andere voorbeelden zijn Landgoed Scherpenzeel waar Abrona een zorgboerderij bouwde, Welna met nieuwbouw van zes huisjes en een retraitehuis voor burn-outs, Landgoed De Groote Scheere in Hardenberg en het nieuwe Landgoed Roodselaar in Gelderland. Dit idee valt uit te breiden met grotere instellingen als zieken- en verpleeghuizen die groen inzetten voor verkorten van de opnameduur. Zie: Handboek ‘Boerderijzorg in de zorgketen’ via www.multifunctionelelandbouw.net en www.landbouwzorg.nl, www.zorgboeren.nl, www.rijckholt. info. 4 Groengarantie of uitzichtgarantie is een instrument om via schriftelijke overeenkomsten bindende afspraken te maken tussen de eigenaar van grond en degene die daar zicht op heeft. Een grondeigenaar kan op die manier geld krijgen van een koper van een uitzichtgarantie, bijvoorbeeld voor het open houden, of het niet bebouwen van grond gedurende een af te spreken tijd. Wat beide partijen met elkaar afspreken kan per situatie verschillen: betalen voor toegankelijkheid, niet bebouwen met huizen of stallen, koeien in de wei of lage gewassen telen. Het idee is mede door InnovatieNetwerk bedacht. Voor een grondeigenaar met bouwplannen biedt dit instrument een mogelijkheid om de waarde te bepalen van het afzien van de bouw. Een groengarantie kan ook de vorm krijgen van een garantie van een terreinbeherende organisatie of particuliere eigenaar dat de grond onbebouwd blijft en hij niet zal proberen de bestemming te wijzigen. Omwonenden van natuurgebieden betalen dan voor de garantie dat hun uitzicht groen blijft en de natuurkwaliteit zo hoog mogelijk. Zie www.groengarantie.nl. ZORGBOER Pagina 129
Pagina 131Interactieve online studiegids, deze catalogus of nieuwsbrief is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een online publicatie converteren van euitgaves.
527 Lees publicatie 202Home