98 HOOFDSTUK 3 II ONDERHOUD: KOSTENVERLAGING EN INKOMSTENGROEI zoek continuïteit zoals via de Natuurschoonwet en meer structurele regelingen zoals destijds de functiebeloning. De huidige subsidieregeling SNL vergoedt vanaf 2012 nog maar 75% van de kosten. Het netto deficit wordt groter, terwijl de ambities en eisen van de overheid dezelfde blijven. Dat werkt dus de verkeerde kant uit. Deze regeling vervalt overigens, ook voor de openstelling, voor alle bossen en natuurterreinen gelegen buiten de ingekrompen EHS. Het valt af te wachten wat er binnen de EHS nog overblijft. Ik reken op een forse korting.” “Ik heb veel liever de vroegere functiebeloning met een vast bedrag per hectare. Dat geeft meer zekerheid en flexibiliteit in beheer en bedrijfsvoering. Want als ik met een functie wat bijverdien, gaat dat direct van de subsidie af. Hoe ik dan het gat in de beheerkosten moet dichten, zegt de regeling er niet bij. Mijn eigen werk en het investeringsrendement zitten er al niet in. Bovendien geeft een vast bedrag voor bos en natuur uitdrukking aan de maatschappelijke waardering en verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud. Voor Staatsbosbeheer werkt dit. Want daar is dezelfde overheid ook de opdrachtgever. Die kan tegen een uitvoerder zeggen: werk eens wat efficiënter.” “Een financieel gezonde basis begint bij de eigenaar. Een landgoedeigenaar laat per definitie rendement liggen. Door de NSW kan dat. Alle bezit in een NSW-bv valt onder het nultarief, behalve de huizen. Dan is 1% rendement genoeg, want vergelijkbaar met zeg 3,5% op een staatslening.” De Beaufort heeft weinig goede woorden over voor de pogingen van de Belastingdienst om verpachte boerderijen buiten de NSW te plaatsen, zodat de eigenaar de WOZ-waarde moet opgeven en er in box 3 een heffing van 1,2% volgt. “Kruimeldieverij, krentenkakkerig! Dit is vreselijk, want de marges zijn al zo klein.” “Kijk, wij hebben een grote lap grond waarover wij de regie voeren. Maar tegelijk is dit publieke ruimte. Wij zijn dus een maatschappelijke en duurzame onderneming. Dat vinden we goed en mooi. Maar zodra je met een overheid gaat praten over een van onze functies, volgt er – exusez le mot – gewauwel over dat alles moet blijven zoals het is en geknok om die functie overeind te houden. En alles gaat sectoraal. Over het water praten we met het Waterschap, over de natuur met de provincie, over de ruimtelijke ordening met de gemeente. Vaak komt de overheid selectief en sectoraal bij je winkelen en laat deze de eigenaar vervolgens met de rest zitten. Dat is te verklaren vanuit de opbouw van de overheid. Het is voor de eigenaar een uitdaging en ik vind dat ook erg spannend om toch met een integrale benadering uiteindelijk meer te maken dan de som der delen.” De Beaufort geeft een voorbeeld. “Snoeien van bomen en struiken langs wegen en paden kost ons elke keer 17 mille. Dat moeten we echter wel doen, omdat we aansprakelijk zijn als bij een storm een tak een wandelaar treft. Voor dat onderhoud krijgen we geen vergoeding. Het is ook geen fiscale aftrekpost. Normaal halen we geen snee hout uit het bos als het niets oplevert, maar hier komen we niet onderuit. We mogen het terrein ook niet afsluiten. Dus zitten we klem. En dit is slechts een voorbeeld van de steeds hogere eisen die de overheid stelt aan de publieke ruimte die je als eigenaar beheert. Dat legitimeert dan ook een structurele overheidsbijdrage, bijvoorbeeld via de fiscus. Subsidies zijn daarvoor niet geschikt, want die zijn niet structureel.” 4. Zoek het grootste lek “Dat is een les die een scheepbouwer me leerde. Het allerbelangrijkste is om het lek te ontdekken en het dan dicht te douwen. De kosten naar beneden brengen. Dat zit er bij mij ingeramd.” “Een van de lekken is het onderhoud van de zes boerderijen. De gemeente zet ze op de monumentenlijst, maar heeft vaak geen geld. Gelukkig heeft de gemeente Voorst wel veel aandacht voor de monumenten en probeert haar steentje bij te dragen. Eén hoeve staat op de rijksmonumentenlijst en daar krijgen we een deel van het onderhoud vergoed. De provincie heeft veel ambities met dit gebied, maar geen geld. Ons langetermijnbeleid is om terug te gaan van zes hoeven naar twee. Dat komt tegemoet aan de wens naar meer grootschalige landbouw, want samen beschikken ze dan over 270 hectare.” Dwang is niet mogelijk, want de Pachtwet beschermt de boer. Zelfs als hij met pensioen gaat, mag hij er blijven wonen. “Al zie je in de praktijk dat de meesten binnen een jaar of vijf naar het dorp trekken.” Met Den Treek, waar De Beaufort tot 2010 voorzitter was en nu aandeelhouder, is het gelukt. “Daar is het aantal boerderijen teruggebracht van 27 naar 6. We hebben steeds gezegd: als jij weggaat, gaat de grond naar de buurman op één hectare na voor natuur, zoals heggen en bosjes, wat weer gunstig is voor het landschap en noodzakelijk voor de instandhouding van het karakter van het landgoed. Als neveneffect is het ook nog eens goed voor de fauna en de jacht. De resterende gebouwen hebben we voor relatief weinig verkocht en de grond in erfpacht of recht van opstal gegeven. Dat heeft drie voordelen. De landbouw wordt grootschaliger, waardoor de pachtwaarde toeneemt en we met deze moderne boeren goed zaken kunnen doen. Verder zijn we van het onderhoud af. En via erfpacht en recht van opstal hebben we structurele inkomsten gecreëerd. Aan het einde van het contract kopen we in principe het gebouw weer terug. In het contract staan goede afspraken over toestemming voor investeringen en taxatie van de opstal.” Op Beekzicht heeft De Beaufort een afspraak gemaakt die drie partijen gelukkig maakt. “De kwaliteitseisen van de Europese Kaderrichtlijn Water hebben gevolgen voor de Voorsterbeek. Het Waterschap krijgt drie hectare landbouwgrond voor hermeandering van de strak getrokken beek en voor waterberging. Dat had veel meer kunnen zijn, maar ze aarzelen. Over een paar jaar komen ze wel terug”, voorspelt hij, “en dan gaan we de rest van de gekanaliseerde beek ook natuurlijker maken.” “Voor de waardedaling van die grond krijg ik compensatie. Daar komt nog de helft bij van het geld dat de betrokken boer krijgt omdat hij omschakelt van melknaar vleesvee. Dat geld steekt het landgoed in die boer Pagina 101

Pagina 103

Interactieve digi-catalogus, deze publicatie of lesmateriaal is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online op uw website plaatsen van e-relatiemagazines.

527 Lees publicatie 202Home