met partijen buiten het huidige innovatiesysteem aan te gaan. De huidige invulling van deze functie is zeer nadrukkelijk gericht op technologie en teelt. Een toename van strategische en marketinggerelateerde kennis kan de totstandkoming van nieuwe connecties bevorderen, en ook zorgen voor een meer innovatieve (meer marktgerichte) invulling van deze connecties. rapport ook vastgesteld. Durfkapitaal is duur, terwijl de tuinbouwsector gewend is aan lage rendementen en relatief goedkoop kapitaal. De sector moet dus goed nadenken over welke vorm van durfkapitaal het beste aansluit bij de karakteristieken en behoeften. Functioneren van het innovatiesysteem: kennisverspreiding Deze functie speelt een cruciale rol in de problemen en mogelijke oplossingen met betrekking tot de vorige functie. In de huidige situatie is er een duidelijk gebrek aan kennisverspreiding; de ondernemers hebben vaak geen idee welke kennis er beschikbaar is bij andere componenten van het systeem op het gebied van marketing en strategie, wat duidt op een gebrek aan kennisverspreiding. De kennisverspreiding richting consumenten kan marktgerichte innovaties verder stimuleren. Door de markt bijvoorbeeld verder te informeren over voedsel en gezondheid, zou de totale consumptie van deze producten vergroot kunnen worden. Dit biedt meer kansen voor ondernemers. Organisaties zoals Syntens dragen op dit moment al positief bij aan deze functie, zelfs in de kennisverspreiding tussen verschillende sectoren. Functioneren van het innovatiesysteem: beschikbaar stellen van middelen voor innovatie De ondernemers geven aan dat er te weinig bronnen beschikbaar zijn die marketing en strategie ondersteunen, en dat huidige subsidies een marktverstorende werking hebben. De oplossing hiervoor is volgens de ondernemers niet direct het verstrekken van meer subsidies op marketinggebied, maar vooral het stoppen van subsidies die oude gewoontes in stand houden. Daarbij kan de overheid ook een ander soort bronnen beschikbaar stellen, door bijvoorbeeld ondernemers toegang te geven tot hun netwerk of op te treden als launching customer. Een drietal ondernemers wees ook op het gebrek aan kapitaal dat door banken beschikbaar gesteld wordt. Banken hebben strikte eisen voordat zij investeringen doen, maar deze eisen zijn volgens de ondernemers niet realistisch. Een gebrek aan durfkapitaal kan zeker een belemmering vormen. Dit werd in het vorige 18 Functioneren van het innovatiesysteem: richting geven aan het zoekproces Deze functie wordt momenteel vooral door de ondernemers zelf vervuld. Ze proberen andere actoren te enthousiasmeren voor hun innovaties. Ook creëren sommige ondernemers verwachtingen met betrekking tot het innovatieve vermogen van hun eigen bedrijven, om klanten te binden en naamsbekendheid op te bouwen. Enkele ondernemers geven ook een invulling aan deze functie door activiteiten uit te voeren waarvan de hele sector profiteert. Denk hierbij onder andere aan een ambassadeursfunctie voor een specifieke groente of fruit, het opzetten van een educatief centrum of demonstratiekas en het delen van kennis met andere ondernemers. Hiermee creëren de ondernemers kansen voor zichzelf, maar ook voor andere ondernemers − dit is ook een duidelijk kenmerk van systeembouwers. Volgens de ondernemers kan de overheid hier echter een grotere rol in spelen door op te treden als launching customer en vaker uitgesproken achter bepaalde innovaties of ontwikkelingen te gaan staan. Veilingen of andere grote verenigingen kunnen deze functie ook vervullen. Een aantal ondernemers geeft ook aan dat dit noodzakelijk is voor een cultuuromslag. Hierbij zijn zoekprocessen richting raakvlakken met andere velden volgens de meeste ondernemers ook van groot belang. Denk hierbij aan de raakvlakken tussen groente en gezondheid, of kassen en duurzaamheid. Dergelijke connecties van velden zullen volgens de ondernemers op de lange termijn veel meer kansen bieden voor de sector. Functioneren van het innovatiesysteem: het creëren van markten De ondernemers zijn zelf in staat om deze functie een goede invulling te geven, zoals duidelijk is geworden uit de bespreking van de connecties met de markt. Ze hebben directe contacten met de markt, en gebruiken verschillende activiteiten om de vraag te stimuleren, zoals op beurzen Pagina 24

Pagina 26

Voor clubbladen, online kranten en gebruiksaanwijzingen zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw folders.

487 Lees publicatie 175Home