netwerken: een aantal ondernemers geeft aan via de overheid in contact te zijn gekomen met andere netwerken. De meeste ondernemers zien ook slechts een beperkte rol voor de overheid in het innovatiesysteem. Verschillende ondernemers zien vooral mogelijkheden voor de overheid om als launching customer nieuwe innovaties op het gebied van duurzaamheid, lokale productie en consumptie en gezondheid te stimuleren. In de interviews kwamen twee duidelijke, samenhangende barrières naar voren: 1. marktverstorende subsidies. Als grootste barrière vanuit de overheid noemen de ondernemers het huidige subsidiebeleid. Hierbij wordt vaak verwezen naar de GMO-subsidie. Hoewel de ondernemers het positief vinden dat de overheid innovatie probeert te ondersteunen, vinden zij dat de GMO-subsidie hier niet aan bijdraagt. Om aanspraak te kunnen maken op de GMO-subsidie, moet een ondernemer aangesloten zijn bij een telersvereniging. Vanuit Brussel is verder de regel geformuleerd dat telers hun hele productie moeten laten afzetten door de telersvereniging3. De teler mag zich niet bemoeien met het vaststellen van de verkoopprijs of verkoopvoorwaarden. Door het verbieden van de directe connectie tussen teler en klant, draagt de GMO-subsidie niet bij aan marktgericht innoveren. Telers die niet aangesloten zijn bij een telersvereniging mogen wel direct contact hebben, maar kunnen dan geen aanspraak maken op deze subsidie. 2. Gebrek aan subsidies voor marketing, strategie en concept. Er zijn nauwelijks subsidies voor meer marktgerichte innovaties, bijvoorbeeld voor het ontwikkelen van concepten of marketingondersteuning. De ondernemers geven veelvuldig aan dat zij grote investeringen hebben moeten doen in verband met het ontwikkelen van netwerken, marketing en strategie. Elke vorm van ondersteuning hierbij zou gewenst zijn, vooral omdat er wel subsidies beschikbaar zijn die procesinnovatie ondersteunen. De vraag is natuurlijk of het de taak van de overheid is om marktgerichte subsidies te verstrekken of dat andere financieringsbronnen, zoals risicodragend kapitaal, hier een belangrijke rol kunnen spelen. 3 Toch zijn er enkele ondernemers die wel gebruik hebben gemaakt van overheidssubsidies bij het realiseren van hun marktgerichte innovaties. Opvallend hierbij is dat deze ondernemers aangaven dat zij toevallig, of via via aan informatie over de beschikbaarheid van deze subsidies kwamen. Daarnaast geven de ondernemers aan dat zij ook zonder deze subsidies de innovatietrajecten zouden hebben doorgezet. Samenvattend zien de ondernemers vooral problemen in het huidige subsidiebeleid van de overheid, en wijzen op de daarmee samenhangende negatieve invulling van de functie beschikbaar stellen van middelen voor innovatie. Herziening van de huidige innovatiesubsidies zou tot een meer level playing field voor marktgerichte innovaties kunnen leiden. Als netwerkpartner kon de overheid in enkele gevallen een positieve rol spelen, maar dit kan volgens de ondernemer veel meer impact hebben, als de overheid daadwerkelijk achter bepaalde innovaties zou staan. Deze informatie is geverifieerd bij het Productschap Tuinbouw. De structuur van het innovatiesysteem: de kennisinfrastructuur De kennisinfrastructuur speelt ook slechts een bescheiden rol als partner in de onderzochte innovatietrajecten. Ondernemers zijn over het algemeen niet direct positief of negatief, maar geven aan weinig samenwerkingsverbanden te hebben met deze component. De ondernemers noemen dit gebrek aan interactie echter niet als belangrijke barrière. Zij geven aan dat op het gebied van techniek en teelt, kennis te halen is bij de kennisinfrastructuur, maar dat deze kennis vaak al bekend is. Ook bij deze component komen twee barrières naar voren: 1. Gebrek aan marketingkennis. Hoewel er binnen de kennisinfrastructuur veel kennis aanwezig is op het gebied van teelt en techniek, is er volgens de ondernemers zeer weinig kennis beschikbaar op het gebied van marketing en strategie. De kennis over teelt en techniek is erg gericht op procesinnovatie en is volgens de ondernemers slechts beperkt bruikbaar. Dit is namelijk vaak algemeen bekende informatie, waar je als ondernemer geen voorsprong uit kunt halen. Geen van de ondernemers heeft echter kennis op het gebied van marketing of strategie kunnen halen bij de kennisinfrastructuur. Hierbij moet wel gezegd 15 Pagina 21
Pagina 23Voor gidsen, online reclamefolders en mailings zie het Online Touch CMS beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw vakbladen.
487 Lees publicatie 175Home