concepten sneller ontwikkeld en geleverd worden, waarbij beide partijen winst kunnen maken. In samenwerking met supermarkten zouden innovaties ontwikkeld kunnen worden die nog beter aansluiten bij de wensen van consumenten. Dit vraagt echter om een nieuwe manier van zakendoen van de bestaande ketenpartijen. 2. Collectiviteit versus waardecreatie door nieuwe merken. De samenwerking in de bestaande keten vindt plaats op basis van collectiviteit en bundeling van belangen. Veel van de ondernemers die we hebben geïnterviewd, proberen nieuwe merknamen in de markt te zetten. Een sterk merk maakt het mogelijk een hogere prijs te vragen. Veel bestaande ketenpartijen, zoals de supermarkten, zijn tegen deze merkvorming omdat hiermee de macht in de keten verschuift naar de teler (de eigenaar van het merk). Dit businessmodel sluit dan ook niet goed aan bij de bestaande ketenpraktijken gebaseerd op collectiviteit, uitwisselbare (bulk) producten en prijscompetitie. Om nieuwe hoogwaardige merken in de markt te zetten, is hoogwaardige samenwerking tussen ketenpartijen nodig, of zoals een van de ondernemers het verwoordt: “De keten moet meer zijn dan alleen de prijs.” 3. Gebrek aan kennis over marktgerichte innovatietrajecten. De ondernemers gaven aan dat er bij bestaande ketenpartijen een gebrek is aan markt- en marketingkennis. De ondernemers geven aan dat de benodigde kennis over de wensen van de markt nu vooral bij de supermarkten en de retail zit, en minder bij de andere partijen. De onderzochte ondernemers zijn in een aantal gevallen nieuwe samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld externe marketingbureaus aangegaan om toegang tot deze kennis te krijgen. 4. Omdraaien van de keten. Verder zijn verschillende ondernemers in staat geweest de ketenwerking om te draaien. Door zelf de markt te stimuleren en vraag op te bouwen, komt via de retail, groothandel en exporteurs de order weer binnen bij de ondernemer. echter, als de ondernemer niet in staat is een nieuwe keten op te bouwen, is de kans op succes van de innovatie aanzienlijk lager. Ook vergt het opzetten van een nieuwe keten veel tijd en geld, waardoor het langer duurt voordat de innovaties op de markt komen. 14 Door de samenwerking te zoeken met andere partijen en zelf nieuwe ketens op te bouwen, zijn de ondernemers in staat geweest deze barrière goed te omzeilen. Hierbij is de connectie met andere sectoren van groot belang geweest. Verschillende ondernemers hebben contact kunnen leggen met partijen buiten de bestaande glastuinbouwsector. Hierdoor konden zij specifieke expertise en kennis bemachtigen (op het gebied van marketing en strategie), logistieke diensten organiseren en andere netwerken en innovatiesystemen betreden om daarin hun innovatie neer te zetten. In al deze gevallen was de samenwerking met partijen van buiten de sector van cruciaal belang voor (de beginfase van) de innovatie. Op deze manier hadden zij veel minder last van de bestaande barrières binnen de glastuinbouw en konden zij ook nieuwe markten betreden. Het overzicht van ketenbarrières hierboven maakt duidelijk dat er verschillende mogelijkheden zijn voor het huidige innovatiesysteem om marktgerichte innovatiesystemen beter te ondersteunen. De groep ondernemers in deze studie reageerde op de barrières in het huidige innovatiesysteem door zelf een klein innovatiesysteem op te bouwen. Ze zochten nadrukkelijk de samenwerking met andere kwekers, schakels die ze dichter bij de markt konden brengen en partijen van buiten de sector. Niet alle toekomstige ondernemers zullen echter in staat zijn dit te doen. Meer samenwerking met bestaande ketenpartijen waarbij de aard van de samenwerking verandert, kan toekomstige innovatieve, marktgerichte ondernemers ondersteunen. Daarnaast bemoeilijk het gebrek aan kennis en expertise op het gebied van marketing en strategie bij de ketenpartijen, de totstandkoming van relaties nog verder. Door de functies kennisont wikkeling en kennisverspreiding te stimuleren, verbetert de ondersteuning. Met name de ontwikkeling van kennis over de markt kan binnen het huidige innovatiesysteem versterkt worden. De structuur van het innovatiesysteem: de overheid De overheid speelt een bescheiden rol binnen de onderzochte innovatietrajecten. Ondernemers noemen de overheid daarbij zowel in positieve als in negatieve zin. De overheid speelt een positieve rol bij het vormen van Pagina 20
Pagina 22Interactieve web boek, deze weekblad of spaarprogramma is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online op uw website plaatsen van erelatiemagazines.
487 Lees publicatie 175Home