kennis leveren aan de andere actoren in het innovatiesysteem, zoals WUR (Wageningen Universiteit en Research Centre) en het hoger agrarisch onderwijs, maar ook bijvoorbeeld Groen Kennisnet. Ten slotte bestaat de vraagkant uit de eindconsumenten van de producten. De theoretische onderbouwing van dit rapport bestaat uit twee delen. Allereerst beschrijven we in paragraaf 2.1 de typische innovatietrajecten die plaatsvinden tijdens de levenscyclus van een innovatiesysteem. Dit geeft ons inzicht in welke innovatietrajecten we verwachten aan te treffen in de sector op basis van de theorie. Dit inzicht gebruiken we vervolgens als ‘benchmark’ voor de innovatieve prestaties van het glastuinbouwinnovatiesysteem. In paragraaf 2.2 bespreken we de theorie die beschrijft welke processen er nodig zijn in een succesvol innovatiesysteem. Deze theorie vormt de basis voor de aanbevelingen voor het glastuinbouw-innovatiesysteem in 2020. Zoals gezegd onderscheiden we de volgende typen innovaties: productinnovatie, procesinnovatie, marketinginnovatie en organisatorische innovatie (OECD, 2005). Een productinnovatie is de implementatie van een nieuw of sterk verbeterd product. Een procesinnovatie is het implementeren van een nieuwe of sterk verbeterde productiemethode. Een organisatorische innovatie is het implementeren van een nieuwe organisatiemethode binnen het bedrijf, of een reorganisatie van de bedrijfsketen. Een marketinginnovatie is het implementeren van een nieuwe marketingmethode door middel van bijvoorbeeld sterk veranderde verpakking, marktpositionering, reclame of prijsstelling. Zoals we later zullen zien, spelen alle typen innovatie een belangrijke rol bij het verkrijgen en in stand houden van een goede concurrentiepositie. In de glastuinbouwsector is het onderscheid tussen product- en procesinnovatie afhankelijk van het wiens perspectief waaruit je het beoordeelt. Veel innovaties betreffen bijvoorbeeld het ontwikkelen van een nieuwe machine (zoals een tulpenbosmachine). Op zich is dit een nieuw product voor een toeleverancier. Maar omdat het eerste doel van dit type innovatie doorgaans kostenbesparing is, classificeren we deze innovaties in dit rapport als procesinnovatie. Productinnovaties voor de primaire sector zijn slechts die nieuwe producten die ook daadwerkelijk nieuw zijn voor de eindconsument (zoals de Tasty Tom-tomaat of snoeppaprika’s, zie Figuur 2.). De laatste jaren is er ook toenemende aandacht voor zogenoemde ‘systeeminnovaties’. Systeeminnovaties zijn grote veranderingen in de manier waarop maatschappelijke functies vervuld worden. Kenmerkend voor systeeminnovaties is dat meerdere actoren en relaties binnen het innovatiesysteem bij de innovatie betrokken zijn. Een systeeminnovatie vergt dus grote veranderingen in het innovatiesysteem. 2.1 De prestaties van een innovatiesysteem 2.1.1 Typen innovaties De innovatiewetenschap onderscheidt verschillende typen innovatie: productinnovatie, procesinnovatie, organisatorische innovatie en marketinginnovatie. Het faciliteren van de verschillende typen innovatie stelt verschillende eisen aan het innovatiesysteem, zowel aan de structuur van het systeem als aan het functioneren. Het belang van de verschillende typen innovaties voor de concurrentiepositie van een bedrijf of industrie hangt af van de ontwikkelingsfase of levenscyclus van de industrie. Door deze inzichten over de ontwikkelingsfase van een industrie te koppelen aan de inzichten over het functioneren van innovatiesystemen krijgen we inzicht in ‘typische innovatietrajecten’. Dit overzicht gebruiken we om de huidige innovatietrajecten in de glastuinbouw in kaart te brengen en om aanbevelingen af te leiden voor het verder faciliteren van deze innovatietrajecten in het innovatiesysteem van 2020. 6 Pagina 11

Pagina 13

Voor drukwerk, online reisgidsen en vakbladen zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw clubbladen.

440 Lees publicatie 134Home