tot deze afkalfperiode. Dit betekent dat droge koeien tussen de melkgevende koeien lopen. De voertechniek moet er dan wel voor zorgen dat droge koeien een eigen rantsoen krijgen. Na afkalven kan zowel kalf als koe terugkomen in de kudde. Een ander afzonderingsmoment is tijdens ziekte. Als dieren ziek zijn kunnen ze door de groep afgestoten worden. Het is dan belangrijk ze te separeren van de groep. Ook tochtige koeien kunnen voor veel onrust zorgen. Vooral in een ruimte zonder ligboxen. Tochtigheid is een korte transitieperiode van een koe. De onrust is daarom van korte duur (van deze ene koe). Vaarzen zouden een maand voor afkalven al toegevoegd kunnen worden aan de koppel koeien. Dan is het rangordegevecht achter de rug op het moment dat de lactatie begint. In het algemeen wegen de nadelen bij het halen van een koe uit de koppel niet op tegen de voordelen. Daarom wel separeren maar niet isoleren. Thermoregulatie Een goede thermoregulatie is belangrijk om met name hittestress te voorkomen. Het moment waarop hittestress optreedt is afhankelijk van temperatuur, luchtvochtigheid, luchtsnelheid en productieniveau. Ventilatie, hetzij natuurlijk hetzij mechanisch moet bijdragen aan een positief stalklimaat door afvoer van warmte, vocht en (schadelijke) gassen. Ook luchtsamenstelling is namelijk een onderdeel van het stalklimaat. Te hoge concentraties van bijvoorbeeld ammoniak in de stal moet voorkomen worden, omdat het de luchtwegen van de dieren kan irriteren. Ook het kooldioxidegehalte moet onder aangegeven normen blijven. Voeding Rond voeding wordt vooral aandacht gevraagd voor de logistieke aspecten van de voeding, meer als voor de samenstelling van het rantsoen. Zo is er vaak veel onrust op plekken waar krachtvoer gevoerd wordt maar kan door een goede keuze van het aantal en locatie deze onrust verminderd worden. Ook bij de ruwvoeropname kunnen zich knelpunten voordoen. Hoogproductieve koeien kunnen bij weidegang te weinig tijd hebben om voldoende voer op te nemen. Bovendien heeft weidegras vaak niet de kwaliteit die nodig is voor een hoogproductieve koe. Op veel bedrijven zie je dat koeien erg dun op de mest zijn. Wanneer hoogproductieve koeien in het begin van de lactatie onvoldoende energie krijgen kunnen ze in een te diepe negatieve energiebalans raken. Hoewel het natuurlijk is dat koeien in het begin van de lactatie conditie verliezen ontstaan er stofwisselingsziekten als deze balans teveel negatief doorslaat. Dit leidt tot afname van de natuurlijke weerstand en een grotere vatbaarheid voor infectieziekten. Ook vermindert de kwaliteit van de follikels en wordt het tochtigheidsgedrag korter. De tochtexpressie van normaal ca. 20 uur kan teruglopen naar 6-8 uur. Uit oogpunt van diergezondheid en – vruchtbaarheid is het dan ook van belang om op maat te kunnen voeren. Krachtvoer wordt in Nederland al vaak individueel gevoerd. Er ontstaan ook mogelijkheden om koeien individueel het ruwvoer te verstrekken. De automatiseringsmogelijkheden hiervoor nemen toe. Het kan echter de natuurlijke verhoudingen in de kudde verstoren, door onrust of wachten bij voerautomaten. Zo lang het kuddegedrag niet verstoord wordt is automatisch individueel verstrekken van ruwvoer een goede optie. Eigenlijk geldt dit ook voor de melken met robots. Het kan goed, mits het kuddegedrag niet teveel verstoord wordt. Ingrepen zoals onthoornen Onthoornen lijkt in huidige houderij omstandigheden onvermijdelijk om verwonden van kuddegenoten te voorkomen. Vooral als vreemde dieren geïntroduceerd worden en er te weinig ruimte is. echter bij voldoende ruimte, zoals bijvoorbeeld in de wei of een zeer ruime vrijloopstal, kan onthoornen mogelijk achterwege blijven. Een vervelende ingreep bij kalveren kan dan voorkomen worden. Bedenk wel dat als koeien hoorns hebben er dan ander gedrag in de kudde komt en de koeien met grote hoorns in rangorde zullen stijgen. Het stelt extra eisen aan het stalontwerp omdat het flink mis kan gaan in doodlopende gangen (ook een ligbox is een doodlopende gang) en rond voerboxen. Als agressie of onrust van dieren ook voorkomen kan worden door de juiste groepsgrootte en groepssamenstelling biedt dat extra mogelijkheden de hoorns op de koe te laten. De ambitie is om de huisvesting zodanig vorm te geven dat het afzien van onthoornen niet leidt tot welzijns- of gezondheidsproblemen. 13 Pagina 12

Pagina 14

Heeft u een krant, onlinemag of digi onderwijscatalogussen? Gebruik Online Touch: clubblad online zetten.

328 Lees publicatie 100Home