ders, bijvoorbeeld op de mobiele telecommarkt. De opheffing van beperkingen op het gebruik van producten (na raffinage) uit dierlijke mest kan de concurrentiepositie van grondstoffen uit mest op markten buiten de landbouw aanmerkelijk versterken. i. Gedragsverandering van consument door fiscale maatregelen en bewustwording zoals de diverse milieulabels en de keuze voor auto’s met lagere CO2-uitstoot. Instrumentarium en mestbeleid niet alleen richten op de primaire sector, maar ook de spelers in de gehele keten tot en met de consument betrekken bij de oplossing van het probleem. Bewustwording moet ervoor zorgen dat de consument bewust kiest voor duurzame energie (waaronder die uit mest), of dierlijke producten die komen van dieren die verantwoord voer eten. 2. Collectiviteit moet vooral gedragen worden door de spelers in de sector zelf. Deze gaan als collectief afspraken met de overheid aan. De overheid kan door maatregelen zorgen dat binnen de sector urgentie ontstaat om gezamenlijk in actie te komen en dat freeriders geen kans krijgen. De druk op de (intensieve) veehouderij in Nederland om tot oplossingen te komen, is groot. Het heeft voordelen om het heft in eigen hand te nemen en vrijwillig als sector te kiezen voor structurele langetermijnoplossingen én het aangaan van partnerships met potentiële afnemers buiten de landbouw. 3. Veilingen zijn een goed instrument om transparantie in prijsvorming en garanties op een minimumprijs mogelijk te maken. De bestaande mestmarkt is niet transparant en de mogelijkheid voor langetermijnafspraken ontbreekt. Een centrale plaats waar tenminste het mestoverschot verplicht wordt aangemeld en verhandeld, biedt partijen van buiten de landbouw een platform om te handelen en afspraken over kwaliteit te maken. 4. Betrek zoveel mogelijk schakels uit de keten bij de financiering van infrastructuur en de ontwikkeling van gewenste toepassingen. Projecten als Meewind, maar ook de verwijderingsbijdragen en de PFC zijn vormen waarbij de consument (vrijwillig of gedwongen) participeert om hergebruik van grondstoffen en/of ontwikkeling van infrastructuur mogelijk te maken. In geval van Meewind participeert de consument risicodragend in de ontwikkeling van gewenste schone energiebronnen. Bij de heffingen worden fondsen gevormd waaruit vermogen zonder een financiële rendementseis ter beschikking wordt gesteld aan investeerders in recyclingfaciliteiten of infrastructuur. Dit is een hefboom om sneller aan de kapitaaleisen van andere vermogensverschaffers te voldoen. Uit interviews blijkt dat financiers het gebruik van deze fondsen behulpzaam vinden, maar dat de eisen voor door hen verstrekte vermogen niet veranderen. De projecten moeten ook in dit geval een sluitende businesscase hebben. Deze instrumenten bieden mogelijkheden om de onrendabele top in de investeringen af te dekken, waardoor het ook voor partijen buiten de primaire sector interessant wordt om te participeren. Tot op heden rusten vrijwel alle investeringen in mestraffinage en de kosten voor de verwerking van het overschot op de schouders van de primaire sector. Gebruik van heffingen kan bijdragen aan het voldoen aan de vermogenseisen van banken en andere vermogensverschaffers. Nieuwe producten zijn niet altijd een vervanging van het oude product, maar kunnen het gebruik van dit product zelfs versterken, zoals de ontwikkeling van videoconferenties een versterkend effect op het reizen heeft. De productie van algen als biomassa is zeer goed te koppelen aan mestvergisting. Zowel het digestaat als de warmte en elektriciteit kan optimaal benut worden bij de productie van algen die via verschillende afzetkanalen optimaal tot waarde gebracht kunnen worden. Hetzelfde geldt voor de combinatie van slibverwerking van waterzuivering en mestverwerking. 5. Door technologische innovatie kunnen grondstoffen uit afval concurreren in geheel andere sectoren, zoals de PET-fles laat zien. Voor mest geldt dat door raffinage grondstoffen verkregen worden voor gebruik buiten de landbouw. 6. Onvermoede verbindingen genereren nieuwe waarden, zoals het verwaarden van de informatiestromen over de samenstelling van het afval naar marketingbedrijven. 7. Synergie in lokale, kleinschalige toepassingen kan georganiseerd worden door gespecialiseerde (grote) bedrijven. Zie het voorbeeld van Solar Power en Duitse bedrijven die zonnecellen op locatie plaatsen en exploiteren. Mest komt op locatie bij de veehouder beschikbaar. Trans43 Pagina 49

Pagina 51

Voor nieuwsbrieven, online tijdschriften en sportbladen zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw drukwerk.

472 Lees publicatie 162Home