trekkershutten, zoals in Lapland of in de Alpen, rond kon gaan. Een trektocht is op weg zijn. Het is een cliché om dan te zeggen dat de reis het doel is, maar daarmee is het niet minder waar. Zoals we bij schoonheid zagen dat het om een ervaring zonder doel gaat, is dat bij een tocht door de natuur in zekere zin ook het geval. Wandelen is een doorlopend vinden zonder zoeken. Wat je doorlopend vindt kan schoonheid zijn, maar ook: inzichten, kennis en verwondering. Zo is een wandeling een reis naar Serendip: je bent op weg naar een bestemming, maar het waardevolle vind je onderweg. Dat is ook de paradox van de georganiseerde reis, je ziet wel veel in korte tijd (meer dan wanneer je op eigen kiel zou varen) maar toch mis je iets wezenlijks: het onverwachte, dat waar je niet naar zocht. Een georganiseerde reis is alsof er een video wordt afgedraaid. De reis zonder lichamelijkheid, zonder verrassing, zonder autonomie van het object, is geen reis, maar het afvinken van reisdoelen. Naar verluidt is ‘gaan’ het meest gebruikte werkwoord in de Bijbel. Boeddha zei het al: ‘Blijf wandelen!’ Laten we daaraan toevoegen: ‘Nederland: blijf wandelen!’ Liefst binnen afzienbare tijd door een wildernis die bewijst dat de mooiste natuur in Nederland inderdaad nog moest komen. Aldus zouden mensen zelf al wandelend bij wijze van spreken de beweging van biologisering naar naturalisering kunnen maken. 9 Nieuwe inrichting: stad, landbouw, natuur De landbouw is de grootste bedreiging van de biodiversiteit. De grote opgave ligt in het beteugelen van de oppervlakte en de externe effecten van landbouw. Het beperken van de inzet van landbouw voor energieproductie en het beperken van de vleesconsumptie kunnen de komende decennia uiterst effectieve bijdragen zijn aan het behoud van de biodiversiteit. Ook valt er veel te winnen met betere opslag en distributie van voedsel. Genetische manipulatie ligt gevoelig maar heeft verstrekkende potenties. Voor de natuur is in de combinatie met andere functies nog een wereld te winnen. Als de wil er is om natuur niet nodeloos te vernietigen, maar te kiezen voor een verstandige omgang met onze ‘commons’, dan is het perspectief op een biologisch rijke leefomgeving van mensen misschien wel beter dan ooit. Zelfs het perspectief op het behoud van de wereldwijde biodiversiteit is dan niet alleen maar somber. Veel mensen koesteren beelden van een arcadisch landschap waarin mens en natuur in harmonie leven en werken. De werkelijkheid is dat het platteland wereldwijd ontvolkt, dat steeds meer mensen in grote stedelijke agglomeraties wonen, en dat de landbouw industrialiseert. De eindeloze menging van functies en hun ruimtelijke schakering wordt allengs gereduceerd tot drie smaken: stad, landbouw en natuur. Met als gevolg een scheiding van 258 259 Pagina 130

Pagina 132

Heeft u een onderwijsmagazine, i paper of digi whitepapers? Gebruik Online Touch: maandblad digitaal bladerbaar publiceren.

546 Lees publicatie 216Home