rite de passage De achterkant van Nederland Over de uitdaging van dit boek Dit boek is een onderzoek naar een probleem dat in onze tijd lang niet voor iedereen evident en zichtbaar is en waarvoor de juiste woorden nog ontbreken. Het gaat om de spanning tussen een krachtige maatschappelijke ontwikkeling waarvoor het begrip ‘biologisering’ wordt geïntroduceerd en een daaraan tegengestelde ontwikkeling die aan kan worden geduid met ‘naturalisering’. Op het eerste gezicht is ‘biologisering’ geen goed Nederlands en ‘naturalisering’ lijkt vooral een juridische betekenis te hebben. In wat volgt, duid ik met ‘biologisering’ op het proces waarin steeds meer aspecten van ons mensbeeld worden teruggebracht tot onze biologische grondslag. Het woord ‘naturalisering’ duidt op de intuïtie dat met de biologisering niet het hele verhaal is verteld, dat we als onderdeel van de natuur onszelf ook anders ervaren dan als slechts een biologisch wezen. De biologisering van ons mensbeeld doet onvoldoende recht aan de natuur van de mens, aan de betekenis van de natuur voor de mens en de mogelijke relaties tussen mens en natuur in de samenleving. Govert Derix: “Waar ligt de knip tussen biologisering en naturalisering?” Bram van de Klundert: “Dat is de zoektocht van dit boek. Ik zie in onze tijd vele tendensen in de richting van biologisering. In de psychologie, in de sociologie, in de ethiek, in de voedingsleer, overal worden we gereduceerd tot onze biologie. Ook onze verhouding tot de natuur wordt gereduceerd als je natuur terugbrengt tot een ‘commodity’ als alle andere. Tegelijk zie ik een kwetsbare zoektocht naar iets anders, naar nieuwe rituelen, naar een betere omgang met voedsel en dieren. De samenhang en het verschil tussen beide is een verkenning waard. Ik wil niet iets vaags, mystieks tegenover die biologisering stellen. Ik wijs de biologisering ook niet af, wil hem aanvullen.” gd: “Toch zal dat de eerste reactie zijn van veel mensen dit je probeert duidelijk te maken wat het verschil is tussen biologisering en naturalisering. Zo van: ‘Is biologisering dan uiteindelijk niet het hele verhaal?’” bvdk: “Tegenover het geweld van de biologisering staan zachte waarden, maar dat zijn in zekere zin ook de hardste: verwondering, bewondering, liefde, vriendschap, trouw, schoonheidservaring. Om die concreet te maken in de relatie met de natuur, dat is het kwetsbare en moeilijke van de zoektocht. Heeft stadslandbouw dan énige betekenis om mensen een verbinding te laten maken met de aarde? Heeft het wel zin om mensen het gevoel te geven dat ze onderdeel zijn van een groter geheel, en niet alleen gebruiker? Geeft de natuur ons een context voor nieuwe rituelen? Hebben we wildheid nodig naast onze gereguleerde wereld? In de dichotomie van biologisering versus naturalisering lijkt de laatste misschien de zwakste als je naar de concrete, individuele voorbeelden van dichotomietjes kijkt, maar alles bij elkaar zijn er twee gelijkwaardige perspectieven.” gd: “De slotzin van Expeditie Wildernis is veelzeggend: geef wil22 23 Pagina 12

Pagina 14

Voor uitgaven, online onderwijs magazines en rapporten zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw tijdschriften.

546 Lees publicatie 216Home