brachten, hadden we wellicht sterker in herinnering moeten brengen dat onze samenleving steeds meer gebukt gaat onder een mensvergetenheid. Grote woorden, toegegeven. Maar ze benoemen precies het hart van onze problematiek. Dat hart heeft alles te maken met verlangen. Verlangen van mensen naar elkaar, naar kennis en zelfkennis, naar natuur, naar verbetering, leefkwaliteit, liefde, vrede en wijsheid. Je zou met iemand als Nietzsche (de filosoof met de hamer die eind negentiende eeuw de Dood van God verkondigde) kunnen roepen dat de basis voor dit verlangen niets anders is dan een Wil tot Macht. Ieder verlangen, iedere religie en wetenschap is volgens hem te herleiden tot een Wil tot Macht, Nietzsches versie van de survival of the fittest van Darwin en Spencer. Maar wie de werkelijkheid zo genadeloos onder het ontleedmes legt, legt daarmee ook een tijdbom onder iedere betrokkenheid en sociale cohesie. Is de mens inderdaad niets anders dan een Wil tot Macht? Of ligt er achter de Wil tot Macht nog iets heel anders? – een verlangen naar liefde, waarheid, schoonheid en misschien zelfs goedheid? Nietzsche denkt de zogenaamde Wil tot Waarheid van de wetenschap met succes te hebben herleid tot een Wil tot Macht. De mens is voor hem niets anders dan een machtwillend dier. De natuur, laat daar geen misverstand over bestaan, is een slachtveld... Eenzelfde redenering is op te hangen voor de Wil tot Schoonheid van de kunst en de Wil tot Goedheid van religie, moraal en spiritualiteit. Mooie woorden, roept Nietzsche, maar laat je niet verblinden: het is allemaal niets anders dan, jawel... Wille zur Macht! Geen wonder dat hij in zijn laatste geschriften met veel tromgeroffel een oorlog evoceert: een van de meest problematische passages uit zijn werk. Maar toch: als het Westerse denken een testament beleefde, dan was het in de Dood van God die Nietzsche met veel tamtam ten tonele voerde. 83 Pagina 83
Pagina 85Scoor meer met een webshop in uw tijdschriften. Velen gingen u voor en publiceerden drukwerk online.
541 Lees publicatie 215Home