38 Nederland een veilig imago. De vermeende veiligheid van de Nederlandse natuur lijkt tegelijkertijd ook één van de belangrijkste redenen waarom angst voor de natuur een verborgen bestaan is gaan leiden. Zoals we tijdens het schrijven van dit essay hebben gemerkt, schamen veel mensen zich voor hun angst voor de natuur. Ze praten er niet makkelijk over, en geven zelf vaak aan dat hun angst irreëel of overdreven is. Want het is immers toch allemaal veilig in Nederland? Autorijden, dat is gevaarlijk! Maar een bezoek aan de natuur? Als je in Nederland bang bent voor de natuur, dan ligt het aan jezelf, lijken de meeste mensen te denken; aan je eigen onvermogen om je angst onder controle te houden. De opvatting dat angst voor de natuur ‘tussen de oren’ zit, lijkt dus een belangrijke reden voor het verborgen karakter van natuurangst in Nederland. Wetenschappelijk onderzoek naar fobieën suggereert dat angst voor de natuur voor een groot deel tussen de oren zit. Over de hele wereld zijn er veel meer mensen fobisch bang voor spinnen dan voor auto’s, terwijl slechts 0,1% van de 35.000 soorten spinnen op aarde giftig is, en er jaarlijks alleen in Nederland al meer dan 1000 mensen overlijden door verkeersongevallen (inmiddels rond de 800, FV). Angst voor de natuur staat vaak niet in verhouding tot de reële gevaren. De angst komt voor een groot deel voort uit onszelf, uit diepe instincten die ervoor zorgen dat we bang zijn voor gevaren die in een verstedelijkte samenleving niet meer relevant zijn. Er zijn sterke aanwijzingen dat elk mens geboren wordt met een biologische bereidheid om angst te ontwikkelen voor natuurlijke dreigingen die ver terug in onze evolutionaire geschiedenis van groot belang waren voor het overleven van de menselijke soort. Buitenlands onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat angst voor natuurlijke stimuli, zoals slangen en hoogten, makkelijker aan te leren en moeilijker af te leren is dan angst voor niet-natuurlijke stimuli zoals geweren en blootliggende elektriciteitskabels. Je hoeft niet eens zelf contact te hebben met de natuur om er bang van te worden; alleen het kijken naar iemand anders die heftige angst voor natuur ervaart, is in de meeste gevallen al voldoende. Er is zelfs een neurobiologische onderbouwing voor het feit dat mensen zo veel angstiger reageren op natuurlijke dreigingen dan op niet-natuurlijke dreigingen. (…) Angst voor de natuur zit dus zelfs letterlijk tussen onze oren, het zit in de structuur van onze hersenen ingebouwd om razendsnel te kunnen reageren op levensbedreigende situaties en elementen in de natuur. Mensen staan dus ambivalent tegenover natuur. Maar de emoties die natuur opwekt - positief èn negatief - zijn opvallend intens. Ze beslaan het hele scala van vervoering tot doodsangst. Met alles wat daar tussen ligt: ontzag, mystiek, uitdaging, inspiratie, irritatie, onbehagen, angst. Het is paradoxaal dat de natuur bijna alle emoties weet op te roepen behalve onverschilligheid, terwijl dat nu juist het wezenlijke kenmerk is van natuur. Pagina 45
Pagina 47Voor sportbladen, online presentaties en rapporten zie het Online Touch beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw uitgaven.
538 Lees publicatie 209Home