2.1.2 Wat is een soort? ‘Soorten’ zijn een door mensen bedachte indeling. Dit brengt Bas Haring in zijn boek Plastic Panda’s (2011, blz 32 e.v.) tot de volgende twijfels: “Maar wat zijn soorten nou eigenlijk? Hoe kunnen we het soortbegrip preciezer maken dan ‘op elkaar lijken’? Volgens de gangbare definitie behoren twee organismen tot dezelfde soort als ze gezamenlijk vruchtbaar nageslacht kunnen krijgen. (…) De lastige vraag doet zich nu voor of organismen van dezelfde soort ook écht, in de natuur, nageslacht met elkaar moeten kunnen krijgen, of alleen ‘in principe’.” (FV: Hij komt hierna met het voorbeeld van de Afrikaanse en de Aziatische olifant die in de natuur elkaar nooit tegenkomen, maar wel mogelijkerwijs in een dierentuin) (…) “Wanneer je preciezer gaat kijken, en niet slechts afgaat op het criterium van ‘in principe kinderen met elkaar krijgen’, dan verschijnen opeens allerlei nieuwe soorten. Dan blijken er overal ‘clubjes’ soortgenoten te zijn die er precies hetzelfde uitzien als andere dieren - of planten - maar die zich bij nadere beschouwing nooit mengen met die andere. De Zuid-Amerikaanse humuskikker (Eleutherodactylus ockendeni) is een klein kikkertje dat in de Amazone leeft. Het lijkt één soort, maar het blijken stiekem drie soorten kikkers te zijn. Met het blote oog zijn ze nauwelijks van elkaar te onderscheiden en ze komen gezamenlijk voor in hetzelfde bos, maar ze planten zich alleen voort met hun soortgenoten. Onderling kunnen die kikkertjes blijkbaar de verschillen wel zien - of horen of ruiken - anders hadden ze zich af en toe wel vergist. Je moet een Zuid-Amerikaanse humuskikker zijn om je soortgenoten te kunnen herkennen. Of een zeer gespecialiseerde bioloog die tijd en zin heeft om onderzoek te doen naar Zuid-Amerikaanse humuskikkers. En die kikkers zijn geen uitzondering. Heel veel soorten blijken in meerdere soorten uiteen te vallen na nader onderzoek. Alleen is dat onderzoek kostbaar en tijdrovend. Misschien zijn de meeste soorten die we kennen wel meerdere, verschillende soorten. Van de giraffe bijvoorbeeld wordt geopperd dat het niet één maar wel elf soorten zijn: er zijn elf van elkaar gescheiden giraffepopulaties in Afrika, die zich nooit met elkaar mengen, en dús elf soorten giraffes. (…) Biologen gaan niet altijd even ontspannen met het soortenbegrip om. De Astaptus fulgator, een vlinder die in Midden-Amerika voorkomt, is volgens sommige biologen één soort, terwijl het er volgens andere tien zijn, en volgens weer anderen minimaal drie en maximaal zeven. (…) Blijkbaar hechten deze biologen nogal aan hun eigen soortenbegrip en denken ze niet: ach, je kunt de natuur zus indelen of zo. Veel maakt het niet uit. Terwijl dat laatste wel de conclusie is die ik trek als ik de biologen zo hoor konkelen. Bestaan soorten nou echt? Of zijn ze een menselijke uitvinding om een beetje orde in de natuur aan te brengen? (…) Als een plant- of diersoort verdwijnt, verdwijnt er dan een door mensen verzonnen categorie? Of verdwijnt er dan ook echt iets in de natuur?” 17 Pagina 24
Pagina 26Interactieve web krant, deze sportblad of lesboek is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het van papier naar online converteren van digi-archief.
538 Lees publicatie 209Home