1. Natuur en natuurbeleid in Nederland Het is een beetje flauw om natuur in Nederland af te doen als niet veel voorstellend1. Inderdaad we zijn Canada of Brazilië niet, maar eerder een stadstaat met een opmerkelijk grote landbouwsector (en veel water). En, toegegeven, veel land is gewonnen op het water en daarmee in zekere zin kunstmatig. En verder is Nederland tot op de laatste vierkante meter doelbewust ingericht voor menselijk gebruik. De laatste woeste gronden, de onlanden, zijn al zo’n eeuw geleden ‘in cultuur’ gebracht. Maar Nederland is ook een waterrijk land waar natuurlijke processen nog kunnen domineren. En er is ook veel natuurlijk ‘medegebruik’ - denk aan weidevogels, natuur in voormalige of marginale landbouwgebieden (heide, uiterwaarden) of stadsnatuur. Een belangrijke reden voor dit uitbundige medegebruik is de grote voedselrijkdom in Nederland met zijn bevolkingsdichtheid en intensieve landbouw. Als vruchtbare rivierdelta met een gematigd zeeklimaat is Nederland niet alleen aantrekkelijk voor menselijke vestiging maar biedt het ook goede omstandigheden voor een grote verscheidenheid aan dieren en planten. Door de ligging aan zee, aan de monding van twee grote rivieren (drie als je de Schelde meerekent) en het feit dat de grens van de ijsmassa tijdens de laatste IJstijd net tot Nederland reikte (waar we de stuwwallen aan te danken hebben), maken dat een klein grondgebied grote gradiënten kent: verschillen in a-biotische omstandigheden zoals nat-droog, kalkrijk-zuur, zout-zoet en dergelijke. Deze gradiëntenrijkdom draagt bij aan de potentiële biodiversiteit. Als Nederland geheel was volgebouwd en landbouwkundig in cultuur was gebracht, zou er van die potentie niet veel kunnen worden waargemaakt. Maar een niet onbeduidend deel van Nederland is aangemerkt als natuurgebied; namelijk een zevende deel van het landoppervlak, ongeveer evenveel als het bebouwde gebied. 5 1 Zelfs de meest recente Natuurverkenning (2012) opent met het veelgebruikte citaat van J.C. Bloem uit het gedicht De Dapperstraat: “En dan: Wat is natuur nog in dit land?/ Een stukje bos, ter grootte van een krant/ Een heuvel met wat villaatjes ertegen.” (Om vervolgens zijn ode aan het stadleven te beëindigen met: “Domweg gelukkig, in de Dapperstraat”. ) Pagina 12

Pagina 14

Voor relatiemagazines, online gidsen en onderwijsmagazines zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw club bladen.

538 Lees publicatie 209Home