2 diffuser gevoel van onbehagen te articuleren. Dit is een belangrijke bedenking, die enigszins ondersteund wordt door onderzoek waaruit blijkt dat kennis van en vertrouwdheid met de intensieve veehouderij maakt dat schaal of bedrijfsgrootte als brandpunt van onbehagen naar de achtergrond verdwijnt. Het is om die reden twijfelachtig dat generiek inzetten op het verkleinen van de schaal een goede methode is om onbehagen aan te pakken. De voedselmarkt is een wereldmarkt en zal dat blijven, ook na de noodzakelijke transitie richting verduurzaming. Duurzaamheid staat niet gelijk aan kleinschaligheid, zo betoogt de verkenning, maar is juist gebaat bij een soepele interactie tussen verschillende schaalniveaus – van heel klein tot grensoverschrijdend. Veehouders die op ambachtelijke wijze binding houden met de processen op hun bedrijf en tegelijkertijd schaalvoordeel organiseren door qua logistiek, marketing en inkoop samen te werken met andere partijen, hebben de beste kaarten om de transitie richting duurzaamheid goed te doorstaan. Technologische innovaties hoeven de bepleite ambachtelijke aanpak niet in de weg te staan. Integendeel: zij kunnen deze juist faciliteren. Zoals gezegd werkt de modernistische sturingsfilosofie in de praktijk grootschaligheid in de hand. De diagnose dat het de grootschaligheid is die het vertrouwen aantast, is dan snel gemaakt; temeer daar de omvang van een onderneming sneller en concreter te benoemen is dan de wijze van bedrijfsvoering. De verkenning concludeert echter dat deze diagnose niet juist is. Grootschaligheid is eerder een (gebruikelijk, veelvoorkomend) neveneffect van de werkelijke ‘boosdoener’: de technocratische, modernistische aanpak die weinig oog heeft voor verbinding en menselijke maat. Het is dus niet zozeer grootschaligheid an sich die op weerstand en onbehagen stuit, als wel de technocratische aanpak die daar historisch vaak mee gepaard gaat. Daarom lijkt het al met al zinniger om niet grootschaligheid maar ‘de modernistische sturingsfilosofie’ als focus van de analyse van het gebrek aan vertrouwen in de sector te kiezen. Positiever geformuleerd: zolang elk onderdeel van een systeem tot in de haarvaten duurzaam is ingericht, en zolang de verschillende schaalniveaus die binnen een systeem met elkaar interacteren actief gericht blijven op het zoeken naar verbinding en de menselijke maat, maakt de schaal waarop geopereerd wordt in feite niet uit. Pagina 11
Pagina 13Scoor meer met een online winkel in uw verenigingsbladen. Velen gingen u voor en publiceerden uitgaves online.
529 Lees publicatie 203Home