schakel aan de biopolymeer wordt toegevoegd. De zuurstof voor de oxidatie van glucose wordt uitsluitend gebruikt voor de vorming van H2 en niet voor het andere eindproduct CO2 O . De chemische arbeid wordt aldus niet onbeheerst in warmte omgezet maar gecascadeerd in polymeertrappen vastgelegd. We kunnen er nog wat van leren. Maar ook de infrastructuur van de levende wezens is interessant als voorbeeld voor een meer duurzame maatschappij. Onze samenleving heeft er vaak minimaal zes: gas, water, elektriciteit, warmte, kabel en riool. Waarbij we telefoonlijnen, glasvezel en TV-kabel maar gemakshalve op één hoop gooien. Ook hier kunnen we nog wat van de natuur opsteken want de natuur beperkt zich tot twee essentiële hoofdinfrastructuren: bloedbanen en zenuwbanen. Door ons lichaam lopen geen gasleidingen en het zou een indicatie moeten zijn om bijvoorbeeld onze woonwijken ook van een simpeler infrastructuur te voorzien. Het is niet alleen op termijn veel goedkoper maar ook energetisch veel efficiënter. Voor een vitale duurzame samenleving zullen we daarom nog eens goed moeten nadenken. Vitaliteit betekent levenskracht, van vita (leven). De schijnbare tegenstrijdigheid dat in levende cellen bij de vele chemische reacties de Gibbs vrije energie toeneemt, heeft echter volgens bovenstaande redenering niets van doen met geheimzinnige vitale krachten. Noch is het in strijd met de hoofdwetten van de thermodynamica. Maar het zit allemaal wel heel briljant in elkaar en het verbluft me iedere keer weer, niet wetende of we hier nu Gods hand in zien door de wanordelijke orde of Gibbs hand door de ordelijke wanorde. Het doet me gek genoeg denken aan mijn Opa toen zulke vragen voor mij als kind niet aan de orde waren. Opa nam ook altijd zijn petje af, als we aan tafel gingen om te eten. Niet voor de WUR of voor Gibbs, maar voor God. Vanachter de pet klonk dan aan de stille tafel een sonore vertrouwde stem, die in prachtig Zeeuws dialect sprak: onze Voader die-j’in den éé-melen zijt ..... OORVERDOVENDE STILTE KOPENHAGEN KYOTO CANCÚN RIO DE JANEIRO DURBAN socieerd worden met een lijkenlucht”. In Canada waren sommige kranten en columnisten al even hard. In een stuk getiteld “Cancún sun speeds decay of global warming charade” schreef Rex Murphy voor de National Post. “De professionele alarmisten over de opwarming van de aarde hebben het gehad, hun show loopt op zijn laatste benen. Na Kopenhagen en Climategate haken zelfs de ware gelovigen af.” En in Engeland schreef Christopher Booker in ‘the Telegraph’ een column getiteld “Cancún climate conference: the warmists’ last Mexican wave” Hij zegt “de tijd is gekomen om de opwarmingsgrap definitief en voorgoed voorbij te verklaren”. Was het nu schaamte, verlegenheid of onmacht? Of had de wereldwijde opwarmingskaravaan zich verplaatst naar een bestemming in de vergetelheid? Hoe dan ook, het was oorverdovend stil in Cancún waar de klimaattop tussen 29 november en 10 december 2010 was neergestreken om zich te beraden na het fiasco in Kopenhagen. Christiana Figueres, een Costa Ricaanse diplomaat en uitvoerend secretaris van het VN-Klimaatverdrag (UNFCCC), waarschuwde dat “de politieke inzet hoog is omdat de effectiviteit en geloofwaardigheid van het intergouvernementele, multilaterale proces in gevaar is”. Kijk eens aan. En Ban Ki-moon, de vriendelijke secretaris-generaal van de Verenigde Naties, deed een verbijsterend zwaktebod “liever een bescheiden resultaat dan helemaal niets”. De wereldleiders ten slotte schitterden door afwezigheid. Europoort Kringen december 2010. 54 Columnisten over de hele wereld smulden ervan. Wesley Pruden schreef in The Washington Times “Oplichters sterven langzaam, maar als ze sterven blijft iedereen thuis, want niemand wil geasIn Cancún verklaarden de deelnemers zich na afloop van de megabijeenkomst echter ‘tevreden’. Maar na 14 dagen in een zonnige luxe badplaats is het ook onverkoopbaar om ontevreden en met lege handen thuis te komen. Hoe dan ook, 193 landen sloten een overeenkomst om het Kyotoprotocol te behouden als een spil in toekomstige gesprekken, inbegrepen een betere bescherming van de bossen en een duidelijker financiering voor de ontwikkelingslanden om de gevolgen van klimaatverandering te bestrijden. De Mexicaanse president Felipe Calderon verklaarde de conferentie “een succes” omdat de gesloten overeenkomst de frustratie en het wantrouwen over een breed klimaatverdrag hadden weggenomen. En Christiana Figueres verklaarde “Cancún heeft zijn werk gedaan”. Grote woorden voor kleine daden. Toch is het mij allemaal te gemakkelijk om me vrijelijk bij de hoon en scepsis aan te sluiten. Het blijven hangen in vermeende gevolgbestrijding terwijl er wereldwijd zo wordt getwijfeld aan 55 Pagina 28

Pagina 30

Heeft u een onderzoeksrapport, youcanflip of internet vaktijdschriften? Gebruik Online Touch: mailing online bladerbaar maken.

528 Lees publicatie 201Home