12 ving waarin deze moet worden toegepast. Dit maakt de ontwikkeling van opkomende innovaties onvoorspelbaar, hoewel zij in de loop van de tijd proefondervindelijk kunnen worden aangepast aan de omgeving, en omgekeerd. Door te experimenteren wordt er meer kennis opgedaan over het functioneren van de innovatie onder verschillende omstandigheden. Zo kunnen reacties van consumenten, overheid, toeleveranciers en concurrenten worden geëvalueerd. Door te experimenteren met nieuwe innovaties vinden dus veel leerprocessen plaats. Functie 2: Kennisontwikkeling Een innovatie zou kunnen worden gezien als nieuwe kennis die vorm heeft gekregen in een werkend apparaat of een nieuwe dienst. Wanneer we het hebben over kennisontwikkeling, dan hebben we het eigenlijk over leren. Lundvall, een van de grondleggers van het innovatiesysteemdenken, zegt het als volgt: “De belangrijkste hulpbron in de moderne economie is kennis, en leren is daarin het belangrijkste proces”2. Vaak wordt verondersteld dat innovaties alleen maar ontstaan door input van totaal nieuwe kennis. Hoewel dit in sommige gevallen inderdaad zo is, is in het overgrote merendeel van de innovaties vooral sprake van het samenbrengen van bestaande stukjes kennis in een nieuwe context. Innovatie is vaak een nieuwe combinatie van bestaande kennis. Zo was het eerste ontwerp van de typemachine een combinatie van stukjes innovatie van de telegraaf (de toetsen verbonden aan armpjes), de naaimachine (een naaimachinepedaal zorgde voor het teruggaan van de cassette) en de piano (de piano stond model voor het systeem van vrij bewegende hamertjes verbonden aan de toetsarmpjes die de letters op het papier sloegen). Kennisontwikkeling is verbonden met het scheppen van variëteit in het innovatiesysteem: bij een krachtige kennisontwikkeling komen steeds meer keuzemogelijkheden beschikbaar, zowel in termen van innovaties als van mogelijke toepassingen. Deze variatie is goed om te ontdekken welk ontwerp van een nieuwe innovatie wel en welk ontwerp niet geschikt is voor verdere ontwikkeling. Oneindig veel variatie is daarentegen problematisch, omdat verdere ontwikkeling middelen vergt en middelen niet in oneindige mate aanwezig zijn. Na een periode van variatie is dan ook selectie nodig. Middels selectie komen die ontwerpen bovendrijven die de grootste kans hebben op succes (functie 4, “Richting geven aan het zoekproces”, gaat vooral over selectie). Functie 3: Kennisuitwisseling in netwerken De kenmerkende organisatiestructuur van een technologisch innovatiesysteem is een netwerk. Het is het geheel van partijen dat gezamenlijk werkt aan de ontwikkeling van nieuwe innovatie. De primaire functie van zulke netwerken is de uitwisseling van kennis tussen de deelnemers. Kennisuitwisseling verbindt de deelnemers aan het netwerk, bijvoorbeeld via workshops en conferenties, maar ook via samenwerking in innovatieprojecten. Via kennisuitwisseling worden de leerprocessen zoals hierboven beschreven versneld en tot een hoger niveau gebracht. 2 B.A. Lundvall (1992), National Systems of Innovation – Toward a Theory of Innovation and Interactive Learning. Pinter, London, pp. 1–19, pagina 1. Pagina 19

Pagina 21

Voor artikelen, online tijdschriften en uitgaves zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een web winkel in uw vakbladen.

461 Lees publicatie 154Home