5. Het innovatiesysteem in 2020 Uit voorgaande analyse blijkt dat het huidige glastuinbouw-innovatiesysteem vooral ingericht is op het ondersteunen van procesinnovaties. Twee andere innovatietrajecten die eveneens belangrijk zijn in de volwassen fase van ontwikkeling zijn: (1) het starten van een nieuwe levenscyclus door productinnovatie en (2) het realiseren van hogere marges door productdifferentiatie op basis van marketinginnovaties. Een belangrijke reden om meer aandacht aan deze trajecten te besteden, is dat deze trajecten, indien succesvol, doorgaans economisch aantrekkelijker zijn dan procesinnovatie en concurrentie op kosten. Strategie 1, het starten van een nieuwe levenscyclus door productinnovatie, is een zogenoemde nichestrategie. Slechts een klein deel van de ondernemers kan deze strategie volgen. Het stimuleren van dit type innovatief gedrag kan het best gebeuren door de opbouw van een nieuw innovatiesysteem dat zich onttrekt aan de bestaande instituties en structuren. Wanneer dit nieuwe innovatiesysteem goed functioneert, zal het bijdragen aan een cultuurverandering in de volledige glastuinbouwsector. In tegenstelling tot de eerste strategie is Strategie 2, productdifferentiatie door marketinginnovatie, geschikt voor de hele glastuinbouwsector, en biedt een manier om van concurrentie op kosten richting concurrentie op productkarakteristieken te verschuiven, zowel internationaal als binnen de Nederlandse glastuinbouwsector. Dat kan door bijvoorbeeld het lage residuniveau van chemicaliën te gaan gebruiken in de communicatie. Hoewel dit lastig is, kan aanpassing van het huidige innovatiesysteem deze strategie realiseren. Voor een vitale sector zal procesinnovatie altijd belangrijk blijven. Bij zowel strategie 1 als strategie 2 zal de gekozen stratergie voor product- of markertinginnovatie, de zoekrichting voor de procesinnovatie mede bepalen. Hieronder geven we aan de hand van de functies van innovatiesystemen uit paragraaf 2.2 gedetailleerdere aanbevelingen om tot nieuwe innovatiesystemen te komen die de twee trajecten ondersteunen. 5.1 Strategie 1: Het starten van een nieuwe levenscyclus door productinnovatie Om dit traject te faciliteren, dient een nieuw innovatiesysteem op te worden opgebouwd dat radicaal verschilt van het huidige innovatiesysteem. Vanuit de literatuur weten we dat dit zeer lastig te realiseren is door de actoren en partijen binnen het huidige systeem. Toch zijn actoren binnen het huidige systeem vaak onmisbaar bij de opbouw van een nieuw systeem. Zij spelen vaak een belangrijke rol bij het richting geven en het doorbreken van weerstand, door bijvoorbeeld als product champion op te treden. Een overzicht van de structuur van het innovatiesysteem dat deze strategie ondersteunt, is gegeven in Figuur 7 (paragraaf 6.1). Componenten en relaties die nog meer aandacht nodig hebben ten opzichte van het huidige systeem, zijn aangegeven in rood. Hieronder bespreken we de concrete acties per functie van het innovatiesysteem die nodig zijn om het nieuwe systeem op te bouwen. We kiezen daarbij voor een bottom-up aanpak, startend vanuit het identificeren en begeleiden van enkele ondernemers met ideeën voor productinnovatie. Per functie geven we ook aan wat actoren in het huidige systeem kunnen doen om dit nieuwe opkomende systeem te faciliteren. 17 Pagina 22
Pagina 24Scoor meer met een e-commerce shop in uw brochures. Velen gingen u voor en publiceerden uitgaves online.
440 Lees publicatie 134Home