Samenvatting Kansen voor de Noordzeevisserij in een moeilijke markt Elke dag genieten duizenden mensen in heel Europa van vis uit de Noordzee. In zowel de foodservices als de retailkanalen zijn schol, tong en andere soorten de basis van gezonde en smaakvolle maaltijden. De marktpositie staat echter zwaar onder druk. Samenwerking in de keten is cruciaal om de marktpositie te verbeteren. Het Visserij Innovatieplatform en InnovatieNetwerk hebben daarom gezamenlijk de opdracht aan Berenschot gegeven om vier kansrijke verticale ketenmodellen voor de Noordzeevisserij te ontwikkelen. De toegenomen import van kweekvis heeft de afgelopen jaren geleid tot een structurele verzwakking van de positie van platvis uit de Noordzee. Het volume pangasius en tilapia is geëxplodeerd. Daar bovenop komt nog de concurrentie van soorten als rock sole en yellow fin sole. Deze categorieën hebben hun succes te danken aan prijsvoordelen, maar ook aan andere patronen van ketensamenwerking. De leveranciers werken op bestelling, leveren volgens specificatie, zijn meestal duurzaam, groot en logistiek flexibel en professioneel in hun bedrijfsvoering. De kweekvis is de grote concurrent, zeker in het bulksegment. Nederland kan daar versheid en smaak tegenover stellen. Vooral de marktpositie van schol is daardoor structureel verzwakt en de prijzen staan onder druk. De vissers worden geconfronteerd met stijgende kosten; met name de brandstofkosten zijn sterk toegenomen. Dit leidt tot een structurele bedreiging van de economische gezondheid van visserijbedrijven. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen stellen de visserijsector voor nieuwe eisen. De afnemers, met name in het supermarktkanaal, eisen duurzaamheid en de certificaten die dat aantonen. Niet voldoen aan deze eisen zal op korte termijn leiden tot uitsluiting of verbanning naar een tweederangspositie. Maar om wel te voldoen aan de eisen moet geïnvesteerd worden in verantwoorde vangst, terwijl daar niet altijd hogere prijzen tegenover staan. Supermarkten stellen steeds hogere eisen aan betrouwbaarheid van leveringen en logistieke professionaliteit. Zij selecteren grote toeleveranciers met een breed assortiment en een gegarandeerd kwaliteitsniveau als hun preferred supplier. Ze willen daarnaast een zo kort mogelijke keten. Dit zijn ontwikkelingen die nu en in de toekomst spelen. De visserijsector kan deze ontwikkelingen niet veranderen. Samen zullen de ondernemers in de sector de bakens moeten verzetten. Door samenwerking tussen ketenpartijen ontstaan er kansen op structurele rendementsverbetering voor de koplopers in de sector. De inrichting en organisatie van de ketens is daarbij een sleutelfactor. Hoe kunnen vissers, afslagen, handel en verwerking samenwerken om een keten te bouwen die een redelijk rendement levert voor de vissers, maar ook voor alle andere ketenpartijen? Samenwerking is het sleutelwoord. Het gaat om het ontwikkelen van modellen met meerwaarde voor alle partijen in de keten, waarbij achterdocht en onderling wantrouwen plaats moet maken voor het samen vechten voor een sterke marktpositie. Er moeten innovatieve ketenmodellen komen die aan de moderne eisen van de markt voldoen. Het gaat om ‘VISSEN VOOR DE markt’. De keten Verticale ketenmodellen vormen het ontwerp voor de samenwerking tussen de ketenpartijen. In de keten hebben de vissers, de afslagen, de importbedrijven, handel, verwerking, horeca en detailhandel een eigen specifieke rol. Tussen deze schakels in de keten moeten nieuwe samenwerkingsvormen ontstaan: de verticale ketenmodellen. In de Noordzeevisserij en de afslagen domineren nog de vertrouwde patronen. De levering via de diverse afslagen en plaatselijke loyaliteit remmen de ontwikkeling van nieuwe ketenmodellen. We zien goede innovatie-initiatieven bij de vissers, maar nog weinig in de keten. Nederland heeft als draaischijf van handel en verwerking een sterke positie in de Europese markt. De toegevoegde waarde van en werkgelegenheid in handel en verwerking zijn veel hoger dan die in de visserij. Voor de Nederlandse handel en verwerking is de aanvoer uit de Nederlandse havens inmiddels slechts een klein percentage van de omzet. Andersom is de positie van de Nederlandse handel en verwerking voor de Nederlandse visserij van levensbelang als toegang naar de Europese markt. De centrale positie van de handel is een kans en biedt een platform voor verdere professionalisering van de keten. De supermarktketens vragen om grootschalige partners. Handels- en verwerkingsbedrijven zijn die uitdaging al aan het oppakken en vormen grotere ondernemingen met een breed assortiment, uitstekende logistiek en een hoge mate van professionaliteit en transparantie in de bedrijfsvoering. Het eist echter voortdurende vindingrijkheid om in het assortiment van de supermarktketens een goede positie te realiseren voor tong en schol. In de specialistische detailhandel en de horeca liggen ook mogelijkheden voor de verse vis uit de Noordzee. Het volume is veel kleiner, maar de waardering en de prijzen liggen hoger. Waarbij wel hoge eisen gesteld worden aan kwaliteit, versheid en beleving (het verhaal achter de vis). 8  Vissen voor de markt   |   9 Pagina 4

Pagina 6

Interactieve digi handleiding, deze verenigingsblad of uitgave is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een digitale publicatie converteren van web jaarverslagen.

437 Lees publicatie 132Home