16 barnsteenzuur wordt onder meer gebruikt voor het ijsvrij maken van vliegtuigvleugels. Verder kan het worden omgezet in de kunststof PBS (polybutyleensuccinaat), die onder meer gebruikt wordt voor autointerieurs. In 2008 publiceerde Wei Liao et al een methode waarbij de schimmel Rhizopus oryzae wordt ingezet om fumaarzuur te produceren uit rundermest. De biomassa van de zich vermenigvuldigende schimmel bevat een hoog gehalte aan chitine, een natuurlijk biopolymeer die onder meer wordt gebruikt in de waterzuivering, als coating voor plantenzaden en als absorptiemateriaal. In het artikel beschrijft Liao een driestapsfermentatieproces, waarbij de eerste stap bestaat uit het pelletiseren van de nogal wollige schimmel, zodat die geschikt is voor gebruik in een bioreactor. De rundermest wordt gescheiden in een vloeistof die het merendeel van de stikstofverbindingen bevat en een vaste fractie met daarin de (hemi-)cellulose. De tweede stap is het opkweken van de schimmel in de vloeibare fractie, waardoor veel biomassa ontstaat, rijk aan chitine. De vaste fractie wordt behandeld met enzymen, die de (hemi-)cellulose omzetten in suikers. Daardoor ontstaat een groeimedium dat rijk is aan energierijke koolstofverbindingen en arm aan stikstof. Precies de goede omstandigheden voor de derde stap: de schimmel aanzetten tot de productie van fumaarzuur tot concentraties van wel 30 gram per liter. De door Liao gebruikte schimmel is nauw verwant aan een variëteit die in Wageningen wordt gebruikt en die zelf in staat is om (hemi-) cellulose om te zetten in suikers. Dat scheelt een verwerkingsstap en zou de productie van fumaarzuur uit mest nog efficiënter maken. 2.2.1 Technologie Uitgaande van rundermest omvat de productie van fumaarzuur en chitine een aantal stappen die afzonderlijk voor een deel goed bekend zijn, maar in combinatie nog niet op grote schaal zijn beproefd. Op de boerderij wordt de rundermest gescheiden in een dikke en een dunne fractie. De dunne fractie kan als meststof worden uitgereden. De dikke fractie wordt afgevoerd naar de centrale verwerking, vermalen en gescheiden in een vaste en vloeibare fractie. De vloeibare fractie wordt, eventueel met wat toevoeging van mineralen, gebruikt als groeimedium voor de schimmel. De vaste fractie wordt hetzij omgezet in suikers door behandeling met enzymen, hetzij direct gebruikt als voeding voor de schimmel die er fumaarzuur van maakt. Extractie van fumaarzuur uit het medium is vergelijkbaar met die van melkzuur, een bekend procedé. Na een tijd neemt de productie van fumaarzuur af en kan de biomassa – de schimmelcultuur – worden verwerkt. 103301_Binnen.indd 16 18-05-2010 13:16:15 Pagina 23
Pagina 25Scoor meer met een webwinkel in uw folders. Velen gingen u voor en publiceerden onderwijscatalogi online.
414 Lees publicatie 109Home