je dat proces vormgeven? Zijn er mogelijkheden om die betrokken­ heid, dat commitment, te verankeren? Is hier ook een financiële component denkbaar? 119 Welke netwerken/partijen zijn betrokken? Wordt in 2010 invulling aan gegeven. 19) Carbonbanking (Courage) Waar staat het project voor? / Kern van het concept ‘Carbonbanking’ is de werktitel van een nieuw concept dat Courage in fase 3 wil verkennen. In de bodem kunnen enorme hoeveelheden koolstof worden opgeslagen. Volgens het IPCC is de bodem een van de belangrijkste koolstofbuffers op aarde. In potentie is landbouw­ grond een interessante plek om geëmitteerde CO2 in vast te leggen. Binnen Kiemkracht, de innovatieorganisatie voor de akkerbouw, wordt vanuit deze gedachte gewerkt aan het concept ‘Biochar’. Daarbij gaat het om de opslag van stabiele koolstof (‘houtskool’) dat afkomstig is uit pyrolyse-installaties. Diezelfde ‘Biochar’ zou ook uitstekend ingewerkt kunnen worden op maïsland. Een andere inte­ ressante optie is de vastlegging van koolstof in grasland. In het start­ document van Courage uit 2004 is deze mogelijkheid al als idee opgenomen. Grasland kan jaarlijks per ha 2–4 ton CO2 opslaan. De hoeveelheid en stabiliteit van de in grasland opgeslagen koolstof hangt sterk af van bodemgebruik, beweidingsysteem en dergelijke. In Groot-Brittannië en Australië zijn recentelijk publicaties en onderzoeks esultaten verschenen die de grote mogelijkheden van r koolstofopslag in grasland beschrijven. Welke netwerken/partijen zijn betrokken? Wordt in 2010 invulling aan gegeven. 20) Fosfaatbron (i.s.m. Courage en Kiemkracht) Waar staat het project voor? / Kern van het concept Wanneer de melkveehouderij zoals verwacht met 20% gaat groeien, wordt het raffineren en upcyclen van mest nog belangrijker. Fosfaathergebruik is daarbij om twee redenen het speerpunt. Allereerst omdat fosfaat een eindige grondstof is. De landbouw speelt een hoofdrol in de uitputting ervan en zal als eerste ook met tekorten en sterk oplopende prijzen worden geconfronteerd. In de tweede plaats vormt fosfaat het zwaartepunt van het mestprobleem. Samen met InnovatieNetwerk en Kiemkracht is in 2009 gestart met een verkenning van het belang en de mogelijkheden van recycling van fosfaat. Er is een gezamenlijke opdracht verstrekt aan professor Olaf Schuiling, een erkend expert op het terrein van fosfaatbenutting en fosfaatbeschikbaarheid. Samen met het bedrijf Geochem en de Universiteit van Groningen zijn de fosfaatvoorraden in de wereld, het verbruik van fosfaat en de mogelijkheden om het verbruik te reduce­ ren en fosfaat te recyclen in kaart gebracht. Het conceptrapport is gereed. De eerste contacten met het bedrijfsleven en met een water­ schap zijn gelegd om te komen tot nieuwe concepten van fosfaat­ recycling. Pagina 130

Pagina 132

Heeft u een rapport, novia facts of web gebruiksaanwijzingen? Gebruik Online Touch: vakblad naar een digitale publicatie converteren.

412 Lees publicatie 107Home


You need flash player to view this online publication