Bijlage 3 Compostering: processen en factoren In het noordelijke “Mid West” van de Verenigde Staten zijn een aantal jaren compoststallen (“Compost Barns”) geïntroduceerd. Tijdens de National Compost Barn Conference die op 21 en 22 juni 2007 in Burnsville Minnesota gehouden is werd een overzicht gegeven van de ervaringen tot nu toe en de huidige stand van zaken op het gebied van onderzoek naar deze stallen. Omdat compostering de basis is van dit stalconcept zal eerst op het composteringsproces worden ingegaan en de factoren die daarop van invloed zijn. In het volgende hoofdstuk worden de resultaten van deze conferentie weergeven. Processen Compostering is een biologisch proces waarbij in aanwezigheid van zuurstof organische stof wordt afgebroken. Daarbij wordt kooldioxide (CO2) en water (H2O) gevormd en komt warmte vrij. In de meest eenvoudige vorm is de compostering weer te geven als: C6H12O6 + 6 O2 6 CO2 + 6 H2O + warmte Hierbij is glucose als voorbeeld genomen maar ook andere organische verbindingen als suikers, vetten, zetmeel, eiwitten en celluloseverbindingen kunnen omgezet worden. Afhankelijk van de samenstelling van deze stoffen worden eventueel andere producten gevormd zoals zwavel of stikstofverbindingen. Zo ontstaat bij de omzetting van stikstofhoudende organische stof ammoniak. De omzetting verloopt in verschillende stappen van complexe structuren (polymeren) naar enkelvoudige structuren (monomeren). Belangrijke voorwaarde voor het proces is de aanwezigheid van zuurstof. Er zijn concurrerende processen die zonder aanwezigheid van zuurstof verlopen of waarbij andere verbindingen als zuurstofbron dienen. De rol van stikstof tijdens compostering is belangrijk. Naast koolstof (C) bevat organisch materiaal en vooral dierlijke mest ook stikstof (N). Die komt voor als minerale, in water oplosbare stikstof en als organisch, aan organische stof gebonden stikstof. Een belangrijke vorm van minerale stikstof in vers uitgescheiden mest is ureum dat echter in zeer korte tijd door het enzym urease wordt omgezet in ammoniak (NH3). Ook bij de afbraak van organische stof komt de stikstof vrij als ammoniak. Ammoniak is in oplossing in evenwicht met ammonium en emitteert gemakkelijk naar een de gasvormige fase (Figuur 21). Figuur 21: Evenwicht tussen ammonium en ammoniak NH4+ < > NH3 (I)+ H+ < > NH3 (g) Het evenwicht in beide reacties is afhankelijk van temperatuur en pH waarbij de ammoniakemissie toeneemt naarmate de temperatuur en pH stijgt. De gevormde ammoniak is weer het uitgangspunt voor een reeks omzettingen door bacteriën die samen nitrificatie en denitrificatie genoemd worden. Verder wordt ammoniak samen met koolstof vastgelegd in nieuwe microbiële biomassa. De micro-organismen hebben voor de opbouw van nieuwe cellen zowel koolstof als stikstof nodig in een bepaalde vaste C/N-verhouding van rond de 30. Een tekort aan stikstof vertraagt het composteringsproces terwijl een tekort aan koolstof kan leiden tot ammoniakemissie (Hamelers, 1998). In Tabel 3 staat een overzicht gegeven van de C/N-verhouding van verschillende materialen die gebruikt kunnen worden bij compostering. 36 Pagina 35
Pagina 37Interactieve online jaarverslag, deze uitgave of jaarverslag is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal maken van digitale flyers.
328 Lees publicatie 100Home