1 Foto 1 : Stallen in aanbouw Onderlaag ligbed is van gestampte grit Cultiveren en drogen In Israël droogt men de mest door veel natuurlijke en mechanische ventilatie. De stallen zijn erg open, nog meer dan de compoststallen in Amerika. Het is belangrijk dat de stal goed gesitueerd wordt ten opzichte van de windrichting in een open omgeving en niet te breed is (niet meer dan ca. 45 meter). De bovenlaag moet twee keer per dag bewerkt worden om te zorgen voor een goede droging. Er wordt door het cultiveren lucht toegevoegd waardoor er ook sprake is van compostering. Nader onderzoek is nodig naar de processen in de bodem op verschillende dieptes. Als de mest voldoende droog is zal deze veel vocht kunnen absorberen. Deze moet door voldoende ventileren weer afgevoerd worden. Mechanische ventilatoren die naar de bodem blazen helpen daarbij. Foto’s 2 en 3 Cultiveren. Na cultiveren is de toplaag weer mooi vlak (foto 2). Eén van de machines om te cultiveren (foto 3) Meststromen De meeste mest komt op het liggedeelte en een deel (ca. 30 tot 40%) op het pad langs de voerbaan. Enkele melkveehouders in Israel experimenteren met het terugbrengen van de drijfmest naar het liggedeelte. De mest wordt ondergewerkt en gedroogd. Bij dit systeem wordt uiteindelijk alle mest gedroogd in het ligbed. Dit is erg uitdagend, maar zeer de vraag of dit onder Nederlandse omstandigheden zal lukken. Foto 4: Mest op pad langs voerbaan terugbrengen op ligbed 2 Mest verwijderen De bedrijven in Israël zijn grondloos. Complete rantsoenen worden besteld in nabij gelegen voercentrales. Het voer wordt geteeld bij akkerbouwers waar de mest naar toe gaat. De mestlaag wordt door sommige boeren ieder jaar verwijderd, maar op sommige bedrijven pas na enkele jaren. Bij het verwijderen van de mest uit de stal wordt de droge bovenlaag eerst apart geschoven. Vervolgens wordt de mest uit de stal verwijderd en wordt de droge bovenlaag weer teruggeschoven. Conclusies Het houden van koeien op gedroogde mest biedt naar alle waarschijnlijkheid goede uitgangspunten voor het realiseren van de doelstellingen van Cowfortable op het gebied van dierenwelzijn. Grote vraag is echter of het in de stal drogen van mest onder Nederlandse omstandigheden haalbaar is. Vooral de hygiëne lijkt een kritisch punt. Door modelberekeningen uit te voeren naar maximale verdampingsmogelijkheden moet daar op korte termijn duidelijkheid over komen. Alternatieven waar de mest extern gedroogd wordt en daarna weer in de stal gebracht wordt hebben wellicht wel perspectief. Ook op het gebied van milieu zijn er vragen met name wat betreft de stikstofverliezen door ammoniakemissie. Voor het beperken van emissies en verminderen van risico’s voor diergezondheid is de wijze van cultiveren, de mate van ventileren en het beschikbare oppervlak per koe erg bepalend. In het eerder genoemde PZ-onderzoek wordt ook aan deze vorm van huisvesting aandacht besteed. 4.3 3 4 27 Pagina 26
Pagina 28Voor clubbladen, online spaarprogramma en folders zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw magazines.
328 Lees publicatie 100Home