rite de passage Naar een culturele bedding voor natuur gd: “Kun je nog eens teruggaan naar die wending die zich voltrok met de Oostvaardersplassen? Het idool dat daar (en in dat hoofdstuk) speelde, was dat men dacht dat natuurontwikkeling alleen maar goed kon aflopen als de mens een beheerstaak op zich zou nemen. Maar het liep dus anders. Waarom noem je dat een Copernicaanse revolutie?” bvdk: “Het verhaal van de Oostvaardersplassen is biologisch en cultureel te vertellen. Biologisch ging het om een niet zo groot nieuw inzicht in de dynamiek van ecosystemen. Cultureel ging het om een aardverschuiving in de verhouding mens-natuur. Bij Corpernicus was de wetenschappelijke verschuiving van de positie van zon en aarde ten opzichte van elkaar niet het probleem, maar de culturele verschuiving in de positie van God. We zagen Thijsses motto uit de negentiende eeuw al een paar keer voorbijkomen: ‘Onbekommerd.’ Hij liep door Nederland, vond dat het mooi was, en genoot. Het Nederland waarin hij woonde, was vooral een prettig huis. Bovendien miste hij niets, al was het maar omdat hij niet wist wat hij zou moeten of kunnen missen. Het hele land was nagenoeg in cultuur gebracht; slechts op enkele plekken was iets autonooms te zien. De volgende generatie ecologen zag echter dat met de ontginning en landinrichting heel veel op de schop ging. Zij maakten een onderscheid tussen cultuur en natuur, met dien verstande dat wat Westhoff ‘natuur’ noemde, eigenlijk ook cultuur was. Deze generatie zag in hoofdzaak vegetatie en wat beestjes; de laag van ruigere dieren zoals zwijnen en edelherten was uitgeroeid. Vandaar de nadruk die men legde op tuinieren: het was zaak de zogenaamde rijkdom zoveel mogelijk te bewaren.” gd: “Maar...” bvdk: “... daarmee zette men zichzelf op twee manieren op een verkeerd been. Ten eerste dacht men dat niets-doen of niet-tuinieren zou leiden tot een doodsaai bos. Men vergat dat daar natuur184 185 Pagina 93
Pagina 95Scoor meer met een e-commerce shop in uw archief. Velen gingen u voor en publiceerden reclamefolders online.
546 Lees publicatie 216Home