18 Een belangrijk kengetal voor het uiteindelijk ontwerp van de omgekeerde osmose is de membraanflux is, dat wil zeggen: de snelheid waarmee de vloeistof door het membraan heen stroomt in liter per vierkante meter per uur. De membraanflux is (mede) bepalend voor de mate van indikking (de concentratiefactor) en de zuiverheid van het permeaat. De experimenten in het Van Hall Instituut laten zien (zie figuur 8) dat bij een membraanflux van circa vijf liter per uur de dunne fractie met een factor 4 kan worden ingedikt. Bij deze concentratiefactor hoopt de stikstof in de dunne fractie zich voor het grootste deel op in het concentraat (zie tabel 3). Ook de geleidbaarheid – een maat voor het zoutgehalte – is veel hoger in het concentraat dan in het permeaat. Figuur 8: Membraanflux vs concentratiefactor. Tabel 3: Samenstelling mest, concentraat en permeaat RO. Dunne mest N-tot (mg/l) Geleidbaarheid (µS/cm) 4,3 25.100 Concentraat 11,8 46.500 Permeaat 2,2 19.050 Hoewel het overgrote deel zich ophoopt in het concentraat, bevat het permeaat nog te veel stikstof om te kunnen worden geloosd of hergebruikt. Het heeft een lichtgele kleur en riekt enigszins naar ammoniak. Om het geschikt te maken, zal het nogmaals een omgekeerde osmose moeten ondergaan. Omdat het geen zwevende deeltjes meer bevat, kan dat in dit geval via een − klassiek – spiraalvormig membraan dat ook voor het ontzilten van zeewater wordt gebruikt. Om het water geschikt te maken als proceswater, moet het permeaat – dat met een pH van 8 tamelijk alkalisch is − worden aangezuurd tot pH 5 voor deze tweede omgekeerde osmose. Het concentraat is met een drogestofgehalte van elf procent tamelijk viskeus (stroperig). Volgens de leverancier van stripinstallaties zelfs te viskeus om te kunnen worden gestript voor het verwijderen van de ammoniak (de volgende processtap). Het is daarom noodzakelijk om de twee processtappen om te keren en de dunne fractie te strippen voorafgaand aan de omgekeerde osmose. Ook voor het permeaat biedt dat voordelen, omdat het dan minder gelig is en niet meer naar ammoniak ruikt. De tweede omgekeerde osmose stap is dan waarschijnlijk niet meer nodig. Pagina 26
Pagina 28Interactieve web krant, deze club blad of cursus is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal op uw website plaatsen van e-kranten.
483 Lees publicatie 173Home