Overheidsdoelen Het winnen van duurzame energie (biogas, groen gas) via vergisting van mest en het hergebruiken van grondstoffen zoals stikstof en fosfaat dragen bij aan de ambitieuze klimaat- en milieudoelstellingen van de overheid. De EU en de Nederlandse overheid hebben als doel gesteld om in 2020 3-5% groen gas te gebruiken; dat komt overeen met 1,4-2,3 mrd m3 biogas. Ter vergelijking: de huidige productie uit biomassavergisting inclusief mest bedraagt 16 miljoen m3. Hier is dus nog een grote inspanning nodig. Voor het binden van stikstof uit de lucht om kunstmest te maken, wordt in ons land jaarlijks 435 miljoen m3 aardgas gebruikt1. Fosfaat wordt in de toekomst een schaars mineraal. Het is vooral afkomstig uit fosfaatmijnen in het buitenland, waar bij de winning 30 tot 50% van het mineraal verloren gaat2. Het wordt eenmalig gebruikt en komt hier in het milieu terecht. Hergebruik van fosfaat vindt nauwelijks plaats. Mest is een bron van biogas, fosfaat en stikstof. Het is dus ook vanuit het perspectief van de overheidsdoelen voor een duurzame samenleving van belang om te verkennen hoe deze grondstoffen terug te winnen zijn en welke markten hiervoor bestaan of zijn te ontwikkelen. Huidige mestverwerking beperkt Er zijn inmiddels voldoende technieken aanwezig om energie en mineralen uit mest te winnen. Het aantal initiatieven voor de verwerking van mest is echter beperkt, zeker in vergelijking met het buitenland, waar dit door de overheid sterk wordt gestimuleerd. De meeste initiatieven betreffen mestvergisting voor het winnen van biogas om elektriciteit en warmte te produceren. Kunstmestvervangers kunnen zowel uit de dikke als de dunne fractie van de mest worden gewonnen. De markt voor deze kunstmestvervangers is afhankelijk van de goedkeuring door de overheid en EU. Momenteel worden hiertoe enkele pilots uitgevoerd. In Moerdijk en Buggenum staan twee grote centrales voor het verbranden 1 2 van stapelbare pluimveemest. Er zijn meerdere verwerkingstappen nodig om het potentieel aan grondstoffen uit mest te winnen: cascadering. Vergisting bijvoorbeeld geeft wel energie, maar lost het mineralenvraagstuk niet op. Eindrapport Strategische verkenning covergisting van mest, Meijer et al. 2007/S 3-003260, mei 2008. Fosfaat – van te veel naar tekort, Haes et al. Beleidsnotitie Stuurgroep Technology Assessment LNV, september 2009. De energiemarkt De productie van biogas door vergisting van mest biedt verschillende mogelijkheden. Een optie is het opwekken van elektriciteit via verbranding van biogas in een gasmotor, waar mogelijk met benutting van de restwarmte. Het opwerken van biogas tot aardgaskwaliteit om dit toe te voegen aan het aardgasnet is sinds kort ook mogelijk. Deze opties zijn locatieafhankelijk. Voor auto’s, bussen en bedrijfswagens die op aardgas rijden, biedt bijmenging van groen gas aan de brandstof perspectief. In het buitenland zien we deze optie in het openbaar vervoer sterk groeien. In Nederland is de markt hiervoor nog zeer beperkt, mede door het ontbreken van infrastructuur voor opslag en distributie. Het is ook mogelijk om biogas rechtstreeks te gebruiken voor de verwarming van utiliteitsgebouwen of van kassen. In het laatste geval wordt ook de bij verbranding vrijkomende CO2 gebruikt ter stimulering van de plantengroei. Door een micro-WKK-installatie te gebruiken, wordt naast warmte ook elektriciteit opgewekt. Het bijstoken van gedroogde mest in bestaande centrales stelt hoge eisen aan de betrouwbaarheid aanlevering van materiaal, de kwaliteit (hoeveelheid droge stof, samenstelling, aanwezigheid zware metalen en andere verontreiniging, vochtigheid), de schaal, het volume en de kosten. Het vereist extra rookgasreiniging, wat tot additionele investeringen, en dus kosten, kan leiden voor exploitanten van energiecentrales. Daar waar gebruik wordt gemaakt van bestaande infrastructuur voor opwekking (elektriciteitscentrales) en/of distributie van energie (gasnet, elektriciteitsnetwerk of tankstations) moeten de toegeleverde producten hierin passen. Verder stellen de energiebedrijven en transportnetten hoge eisen met betrekking tot zekerheid en betrouwbaarheid van de levering van grondstoffen. Biomassa uit Nederland moet op deze aspecten concurreren met aangeleverde biomassa uit het buitenland. 2 Pagina 8

Pagina 10

Interactieve internet webshop, deze brochure of rapport is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online zetten van web publicaties.

472 Lees publicatie 162Home