De discrepantie tussen beleidsdoelen en daadwerkelijk gerealiseerde energieproductie is nog zeer groot. Dit betekent dat er aanzienlijke groei mogelijk is van de afzet van duurzame energie, zoals biogas uit mest. De rol van subsidies op deze markten is groot. De regelingen, zoals de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE) zijn vooral kostprijsverlagende subsidies. Prikkels voor efficiëntere productie ontbreken, aangezien efficiencywinst teniet wordt gedaan door een lagere subsidie. De EU ontwikkelt op dit moment voorstellen om de CO2-emissierechten in de periode 2013-2020 sterk te reduceren, waardoor effectief schaarste op de markt ontstaat. Energiebedrijven moeten dan rechten op de markt bijkopen. Onduidelijk is nog wat de consequenties van dit beleid zijn voor de benutting van het potentieel van biomassa. de prijs van de ruwe grondstof in rots in 2007-2009 is de prijs nu terug op het niveau van voor 2007. Kunstmestvervangers zijn mineralenconcentraten, gewonnen uit dierlijke mest en met dezelfde werking als kunstmest. Belangrijk voor de toelating van mineralenconcentraten uit mest als kunstmestvervanger is de werkingscoëfficiënt en de afwezigheid van zware metalen. De productie en toepassing kunnen plaatsvinden zonder tussenkomst van de kunstmestindustrie. Veel waterzuiveringsinstallaties zijn gericht op de terugwinning van mineralen, bijv. in de vorm van struviet. Dit materiaal is in Japan en Duitsland als meststof erkend. Gecombineerde verwerking van mest en slib uit waterzuivering behoort dan ook tot de mogelijkheden. De meststoffenmarkt Naast mest wordt in de landbouw kunstmest gebruikt, waarin eveneens mineralen als fosfaat, stikstof en kali zijn verwerkt. Er zijn steeds betere technieken beschikbaar om mest, of na vergisting het digestaat, zodanig te raffineren dat de producten de werking van kunstmest benaderen. Hergebruik van mineralen zou om redenen van schaarste van fosfaat en milieubelasting wenselijk zijn. Maar op dit moment is het gebruik van kunstmestvervangers nog beperkt en sterk gereglementeerd, terwijl ook de belangen en investeringen van de gevestigde industrie bij de productie van kunstmest groot zijn. Mineralen uit mest zijn in principe bruikbaar door de kunstmestindustrie. Dit vraagt soms wel om kostenverhogende aanpassingen van het productieproces. Zuiverheid van de grondstof, veiligheidsaspecten (gevaar op spontane explosie nitraat), het koper- en zinkgehalte, leveringszekerheid, milieuregelgeving en kostenstructuur zijn daarbij kritische factoren. Verder stellen industriële partijen eisen aan de leveringszekerheid, kwaliteit en omvang van de stromen. Fosfaat is behalve in kunstmest ook te gebruiken bij de vervaardiging van industriële producten zoals brandvertragers en schoonmaak middelen. De prijs van fosfaat is de afgelopen paar jaar zeer grillig geweest. Na een zeer sterke stijging van Specialties Ten slotte kunnen ook andere producten uit mest worden gemaakt, de zogenoemde specialties: specifieke toepassingen in bepaalde segmenten of op markten met een beperkte schaal, of die nog een experimenteel karakter hebben. Dit geldt bijv. voor de productie van algen op basis van de mineralen uit de mest en de CO2 en warmte die vrijkomen bij de verbranding van biogas. Ook de productie van eiwitten door bacteriën die groeien op biogas is in de toekomst een optie. Het ureum uit de urine is geschikt voor de productie van waterstof via electrolyse. Tot slot is ook de productie van cyanophycine en fumaarzuur voor de chemische industrie een mogelijkheid. De markten, waarbij grondstoffen uit mest een belangrijke rol kunnen spelen, zijn nog in ontwikkeling. marktfalen Er is dus een potentiële vraag naar de diverse grondstoffen en producten uit mest. De uitdaging voor de agrarische sector is om te voldoen aan de eisen van de markt. Dit betekent een omkering van de bestaande, door het mestaanbod gedreven ketens naar vraaggestuurde ketens voor duurzame grondstoffen uit mest. Deze vraagsturing vindt momenteel echter niet of nauwelijks plaats. Er is sprake van marktfalen of marktimperfecties. Op grond van verkenning van de vraag- en aanbodzijde alsmede contac3 Pagina 9

Pagina 11

Voor uitgaven, online spaarprogramma en rapporten zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een web winkel in uw presentaties.

472 Lees publicatie 162Home