essentieel. In Tabel 3 is te zien welke indicatoren momenteel beschikbaar zijn. Methoden om het sociaal welzijn64 te meten, zijn aanwezig via gegevens vanuit het CBS, SCP en diverse VN en Human Development rapportages. Bij voorkeur worden monetaire kwantificaties en instrumenten gemeden en wordt gebruik gemaakt van synthetische indicatoren, zie Tabel 3. De Leefsituatie-index meet enkele materiële maar ook niet-materiële aspecten65 van de leefsituatie van de Nederlandse bevolking. Deze index kan worden aangevuld met de BOAindex. De MEV+ geeft een beeld van sociale en ecologische (on)evenwichtigheden op zowel nationaal als mondiaal niveau. Voor vergelijkingen op internationaal niveau acht men de Human Development Index66 toepasbaar. Vervolgens zijn er indicatoren die het ecologisch welzijn duiden. Enerzijds zijn er voorraadcategorieën67 waar het Living Planet Report een goede indicator voor is, anderzijds zijn er milieuschadecategorieën68, waar het RIVM in verschillende publicaties uitvoerig over rapporteert. Synthetische indicatoren zijn er ook voor de beschrijving van het ecologisch welzijn. De Living Planet Index meet trends in biodiversiteit van de aarde en brengt in kaart hoe het wereldwijd is gesteld met de verschillende ecosystemen. Tevens wordt weergegeven wat de invloed van de mens is op ecosystemen. De ecologische voetafdruk is op individueel, regionaal en nationaal niveau uit te rekenen. Het Living Planet Report geeft elke twee jaar, voor een groot aantal landen, de voetafdruk weer (WWF, 2006). De Voetafdruk alsook het Duurzaam Nationaal Inkomen (DNI) worden verderop besproken. Tot slot komen de bronnen van bestaan, zie Tabel 3, gedeeltelijk naar voren bij de hierboven beschreven indicatoren. Betaalde en Onbetaalde Arbeid index De BOA-quote, geïntroduceerd vanuit de zorgeconomie, is de verhouding tussen het volume van de betaalde arbeid, gedeeld door het volume van de totale arbeid. De BOA-quote drukt uit welk percentage van de totale arbeidstijd maatschappelijk wordt erkend in geldtermen. BOA-quote = Volume Betaalde Arbeid x 100% 64 Denk daarbij aan gezondheid, voeding, onderwijs, kleding, recreatie, sociale zekerheid, werkgelegenheid, maar ook burgerlijke en culturele mensenrechten. Over omstandigheden zoals koestering, zorg en geborgenheid zijn vrijwel geen indicatoren beschikbaar. 65 Stijgt of daalt het opleidingsniveau, hoe is het gesteld met de sociale samenhang in Nederland, is er een toename of afname van politieke participatie, maar ook het oordeel van burgers wordt beschreven. Hoe waarderen zij bijvoorbeeld hun bestaan of welk vertrouwen heeft men ten opzichte van medeburgers of politiek. http://www.scp.nl/publicaties/ boeken/9789037703214.shtml. Zie onder andere: http://hdr.undp. org/en/media/hdr_20072008_ tech_note_1.pdf. 66 67 Denk hierbij aan voorraad van grond, water, lucht, energie, grootte van biodiversiteit. Denk hierbij aan klimaatverandering, verzuring, smogvervuiling, bodemverontreiniging, enzovoorts. 68 Volume Betaalde Arbeid + Volume Onbetaalde Arbeid In Nederland is de BOA-quote 49,5 %. Dat wil zeggen dat gemiddeld voor de Nederlandse bevolking tussen de 15 en 65 jaar geldt dat de helft van de arbeidsuren bestaat uit betaalde arbeid en een net zo groot deel onbetaald wordt verricht (Van Osch, 2007). Veel beleidsmaatregelen hebben gevolgen voor de verhouding tussen betaalde en onbetaalde economie. Groter wordende verkeersstromen en toenemende bedrijvigheid kunnen leiden tot gevaarlijkere situaties voor jonge kinderen, waardoor ouders meer toezicht op hen moeten houden. Bezuinigingen in de zorg kunnen leiden tot toename van het aantal onbetaalde arbeidsuren. Het CPB zou binnen deze benadering elk jaar kunnen doorrekenen wat de gevolgen van overheidsbeleid zijn voor de verhouding tussen betaald en onbetaald werk, en zou de BOA-quote kunnen gebruiken bij het opstellen van de MEV. Op deze wijze wordt inzichtelijk in welke mate de economie afhankelijk is van onbetaalde werkzaamheden, maar ook waar en door wie69 deze met name worden verricht. Met de BOA-quote kan duidelijk worden gemaakt wat de bijdrage is van onbetaalde zorgarbeid70 aan het algemeen welzijn van 69 Welke sociaal-maatschappelijke groepen, het verschil tussen mannen en vrouwen en in leeftijdsgroepen, et cetera. Overheden kunnen daarbij vastleggen wat onder noodzakelijke zorgarbeid wordt verstaan, zorgen voor een zieke, voor gehandicapt familielid, et cetera. 70 Pagina 70

Pagina 72

Voor folders, online uitgaves en mailings zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw sportbladen.

393 Lees publicatie 100Home