het ertoe kan leiden dat we de wereld waarin we werkelijk leven, die we onze leefomgeving noemen, niet meer de moeite waard vinden. Het wildernisdualisme kan ertoe leiden dat we ieder gebruik als misbruik gaan zien en er geen middenweg zou zijn, geen uitgebalanceerde relatie mogelijk zou zijn. Het punt is niet dat de huidige aantastingen triviaal of natuurlijk zouden zijn, het punt is dat we geen vooruitgang boeken in onze omgang met de natuur als we onszelf de spiegel voorhouden dat de wildernis de natuur is zonder de mens. Het wildernisdualisme kan leiden tot veronachtzaming van ervaringen buiten de grote wildernissen, kan ertoe leiden dat we alleen nog een wilderniservaring hebben, een sublieme ervaring, in gebieden waar je dagen wandelen van de eerste autoweg bent verwijderd. We leven onze levens in het vermoeden dat dit niet de essentie is en we horen de sirenen zingen over ons huis in de wildernis.’ Het is dus de kunst om de waarden van wildernis en de ervaringen die we er op kunnen doen, dicht bij ons dagelijks leven te brengen. Eigenlijk is dat niet zo moeilijk. We hebben tal van voorbeelden gezien waar wilde natuur terugkomt zodra we ons wat terughouden en wat ruimte bieden. De wildernis is in dit perspectief niet een plek waar de mens helemaal onzichtbaar is, maar waar we maximaal ons best doen om niet te domineren, om ons in te houden. De krachtige ervaringen, het sublieme, schoonheid, verwondering, die wilde natuur ons biedt, zijn dan niet verbonden met de uithoeken van de aarde, maar kunnen ons raken in ons dagelijks leven. Dat vraagt ruimte in fysieke zin, maar naar meer nog in onze geest: wildernis ervaren is verwondering ervaren. De wilde natuur laat ons vrij omdat we over de schoonheid van een boom of een zonsondergang geen oordeel hoeven te hebben. Op het concrete niveau van de beheervragen is wildernis zo aan288 289 trekkelijk omdat het ons perspectief biedt om uit uitzichtloze discussies over plekken, ecosystemen, populaties en individuen te komen. Zoals Cronon zegt, is het onze opgave om het hele continuüm van de boom in onze tuin tot de wildernis verder weg te omarmen. Dat hele gebied kunnen we samenbrengen in het begrip ‘thuis’ als de plek waarvoor we verantwoordelijkheid willen nemen, die we door willen geven aan onze kinderen. Een plek thuis noemen betekent ook dat we de natuur gebruiken. Het gaat erom dat we dat doen met respect voor de autonomie van het andere, dat we ons steeds blijven afvragen of niet-ingrijpen niet beter is. Stel dat we ooit naar Mars zouden verhuizen en de dieren en de gewassen mee konden nemen die noodzakelijk zijn om daar te overleven, dan zouden we ons nooit zo verbonden kunnen voelen met Mars als met de aarde. De essentie van de relatie mensnatuur, van ons bestaan op aarde, is dat er een natuur is die autonoom is en dat wij in staat zijn om ons daarover te verwonderen, ervan de houden. The Beatles zongen het al in Sgt. Pepper’s: ‘Do you need anybody? I just need someone to love’. Onze menselijke natuur biedt ons de mogelijkheid om van onze aardse natuur te houden en daarmee de aarde als ons thuis te ervaren. Pagina 145

Pagina 147

Heeft u een magazine, onlinepublisher of digi studiegidsen? Gebruik Online Touch: reisgids online uitgeven.

546 Lees publicatie 216Home