132 dusdanig groot dat de macht van de overheid als zesde kracht wordt toegevoegd aan het model. Bij de natuursector is de macht van de overheid een factor van groot belang, omdat veel beleidsbeslissingen − nationaal en internationaal − enorme invloed hebben. In Figuur 73 is een puntsgewijze uitwerking gemaakt voor de zes machtsfactoren van de natuursector. De sector zelf wordt daarbij gevormd door de eigenaren van natuur. De toelichting bij de verschillende factoren is de volgende: (1) Onderhandelingsmacht van leveranciers Leveranciers van de sector variëren van het leveren van zaad of opgekweekte planten tot het leveren van onderhouds- of oogstmateriaal en transportmiddelen. Materialen worden vaak gehuurd of gepacht. De leveranciers zijn relatief klein en talrijk. Leveringen gebeuren meestal niet exclusief (alleen aan de betreffende terreineigenaar) en door de uniformiteit van de te leveren producten kan een terreineigenaar zonder problemen wisselen van leverancier. Toch zijn de tarieven de laatste jaren flink gestegen en omdat dit in de volle breedte gebeurt, zijn terreineigenaren toch vaak gedwongen om de kostenstijgingen op zich te nemen. Logistiek en transport is een aparte maar belangrijke leverancier van diensten voor natuureigenaren. Omdat natuurgebieden vaak moeilijk bereikbaar zijn, is transport een grote, invloedrijke kostenpost. De macht van leveranciers is niet groot, hoewel prijsstijgingen aan het begin van de keten (als gevolg van inflatie) vaak wel tot prijsopdrijving verderop in de keten leiden. (2) Onderhandelingsmacht van afnemers Afnemers zijn er in diverse soorten. Zo is er de natuurliefhebber, die vaak gratis van natuur kan genieten. Je kunt je de vraag stellen in hoeverre natuur moet worden gezien als een algemeen goed en of we er belastinggeld voor over zouden moeten hebben om het ‘gratis’ te kunnen blijven gebruiken. In ieder geval wil de natuurliefhebber genieten van natuur op het moment dat het hem uitkomt en op de manier die hem individueel het beste past. Diezelfde liefhebber is ook donateur. Vooral bij Natuurmonumenten loopt het aantal lidmaatschappen de laatste jaren hard terug. De terreineigenaar heeft daarnaast vaak te maken met belangenverenigingen, die namens grote groepen omwonenden of andere belanghebbenden onderhandelen. Dit kan gaan om woongenot, een wandelvereniging of een spontaan in het leven geroepen actiegroep, die vóór of juist tégen een bepaald initiatief is. Zakelijk heeft de terreineigenaar te maken met invloedrijke partijen in bijvoorbeeld de houtverwerking- of de rietindustrie, die op hun beurt weer beïnvloed worden door de vraag uit bijvoorbeeld de bouw- of de energiesector. En die worden uiteindelijk ook weer beïnvloed door de internationale handel in hout of riet, met bijbehorende prijsbepaling. Doordat de handel in grondstoffen en vezels internationaal vele malen groter is dan in Nederland en de vraag hiernaar in Nederland veel groter is dan het aanbod, hebben afnemers vaak ruim de keuze tegen goede tarieven. Pagina 131

Pagina 133

Heeft u een artikel, z-mags of e-uitgaves? Gebruik Online Touch: sportblad naar een digitale publicatie omzetten.

531 Lees publicatie 204Home