130 Winstpotentieel natuursector Om te kunnen inschatten in hoeverre de natuursector als bedrijfstak in potentie een winstgevende sector kan worden, gebruiken we het vijfkrachtenmodel dat Michael Porter heeft ontwikkeld. Dit model beschrijft de vijf belangrijke competitieve krachten die van invloed zijn op de winstpotentie van de sector. De vijf krachten worden als volgt omschreven: (1) Onderhandelingsmacht van leveranciers Leveranciers kunnen macht uitoefenen door prijzen te verhogen of de kwaliteit van het aanbod te veranderen. De mogelijkheid om macht uit te oefenen, is afhankelijk van een aantal factoren: - Levert een leverancier exclusief? - Kan een afnemer gemakkelijk overstappen op een andere leverancier? - Hoe belangrijk is de afzet voor de leverancier? - Kan de leverancier de business van de afnemer zelf doen? - Is het product van de leverancier gemakkelijk vervangbaar? (2) Onderhandelingsmacht van afnemers Afnemers kunnen macht uitoefenen door via het uitspelen van concurrenten de prijzen onder druk te zetten. Hier spelen dezelfde factoren een rol als bij de onderhandelingsmacht van de leveranciers: - Neemt een afnemer exclusief af? - Kan een leverancier gemakkelijk overstappen op een andere afnemer? - Hoe belangrijk is de levering voor de afnemer? - Kan de afnemer de business van de leverancier zelf doen? - Is het af te nemen product vervangbaar? (3) Dreiging van nieuwe toetreders tot de markt Als nieuwe bedrijven toetreden tot de markt, heeft dat vaak gevolgen voor de prijs (die gaat omlaag) en voor de kosten (die gaan omhoog, omdat de markt over meer bedrijven verdeeld wordt). Daarmee staat de winstgevendheid dus onder druk. Mogelijke toetredingsbarrières zijn: - In hoeverre kunnen klanten kosteloos overstappen? - Zijn grote investeringen nodig? - Hebben gevestigde partijen een sterk merk? - Kunnen nieuwe partijen gemakkelijk toegang krijgen tot gevestigde distributiekanalen? - Spelen schaalvoordelen een belangrijke rol? (4) Dreiging van verkrijgbaarheid van substituten in de markt Concurrentiemacht kan ook komen uit industrieën die niet direct gelieerd zijn aan de business van de huidige markt. Door nieuwe producten en diensten te ontwikkelen, kunnen afnemers verleid worden hun vraag te verleggen naar andere industrieën. Denk hierbij aan technologische ontwikkelingen. (5) Interne concurrentie van spelers in de markt Als de concurrentie tussen bestaande partijen in de markt hoog is, drukt dat de tarieven en gaat dat ten koste van de winstgevendheid. De concurrentie wordt hoger als er weinig differentiatie is in producten of diensten, als het onderscheid tussen partijen onderling minimaal is, als het kostenniveau in verhouding hoog is of als de overstapkosten voor klanten laag zijn. In sommige sectoren is de invloed van de overheid Pagina 129

Pagina 131

Heeft u een gebruiksaanwijzing, i paper of web vaktijdschriften? Gebruik Online Touch: weekblad online uitgeven.

531 Lees publicatie 204Home