212 HOOFDSTUK 3 VII OVERIGE INKOMSTENBRONNEN “Een van de factoren die onze plannen leek te dwarsbomen, was het voornemen van de provincie Gelderland om ons hele landbouwareaal om te zetten in bos en natuur. Hier liggen esgronden sinds de 15e eeuw. Door eeuwen bemesting met heideplaggen en schapenmest zijn die oude akkers steeds hoger komen te liggen. Ook de ontginning van voormalige veengronden tot weidegronden is nog gaaf zichtbaar. Na eindeloze overleggen, onderzoeken en excursies met betrokkenen door het gebied, zijn wij nu eindelijk zover dat het gebied voor de landbouw behouden blijft.” Charlotte Rauwenhoff weet veel over de karakteristieke landbouw: “Eeuwenlang was Tongeren een buurschap van boeren met gemeenschappelijke regelingen. Om het bouwland te beschermen tegen het loslopende vee kreeg elke boer een deel van de omheining – wal met struikgewas – en hekken toegewezen voor onderhoud. Op de jaarlijkse boerdag wees de boerrichter een stuk veen aan waar komend jaar turf gestoken mocht worden, waarvan elke boer een deel toegewezen kreeg. Op die boerdag werd ook afgesproken vanaf welke dag in het najaar het vee de akkers op mocht om de stoppels te eten. Hetzelfde gold voor de dag in het voorjaar dat de esgronden gesloten werden voor het vee.” Tongeren lijkt voorlopig geen last te hebben van de forse rijksbezuinigingen op natuurbeleid. “We hebben een contract voor dertig jaar, omdat Tongeren in 1998 meedeed met het experiment van het nieuwe Programma Beheer. We krijgen een geïndexeerd vast bedrag per jaar voor het beheer van bos en hei.” Ze kijkt er opgelucht bij. “Ik weet waar ik aan toe ben. Dit zou de overheid veel meer moeten doen. Elke keer wordt het subsidiestelsel weer veranderd. Programma Beheer is al weer omgezet in SNL. Dat kost elke keer klauwen met geld aan ambtenaren, maar ook voor ons. Het is elke keer maar afwachten of er na afloop van een termijn van zes jaar weer geld beschikbaar is.” wenhoff richtte in 1907 een NV op. ‘Let wel’, betoogde Nicolaas, ‘de groote eigendommen worden bij versterf versnipperd of komen vroeger of later in vreemde handen!’ Wat een vooruitziende blik heeft hij gehad! Hij had zelf geen kinderen. De vier kinderen van zijn broer werden de eerste vier aandeelhouders. In de jaren zeventig werd het een NSW erkende bv die nu 178 aandeelhouders telt. Ook met dat grote aantal is Tongeren uniek”, vertelt Charlotte Rauwenhoff. “Ik ben nooit bezweken voor de verleiding om het beheer aan te passen omdat daar subsidie voor kwam. Ik ben daarin heel pragmatisch. Alleen als we subsidie kunnen krijgen voor wat we toch al willen doen, hebben we daarvan gebruik gemaakt.” Charlotte Rauwenhoff geeft een voorbeeld: “Cultuurhistorie staat nu op de agenda van provincie en rijk. We wilden al jaren onze parkbossen herstellen en opknappen. Nu de mogelijkheid ontstond om hier subsidie voor te krijgen, hebben we die gelijk aangevraagd. Vorige winter zijn we aan de slag gegaan. Oude lanen hebben we opgeknapt, zichtassen hersteld, en oude wallen – destijds opgeworpen om het wild buiten de akkers te houden – hebben we weer zichtbaar gemaakt. We hebben op diverse plaatsen informatieborden geplaatst zodat de wandelaars begrijpen wat ze zien. Ook de leemkuil, de oude zandwinningplas en een waterplas met de naam Fanny’s Lust zijn weer opgeschoond. Ik weet niet of ik dat zonder subsidie en de bijbehorende adviezen van Probos allemaal gedaan had.” “Tongeren is voor zover wij weten het eerste landgoed dat ingebracht is in een vennootschap. Nicolaas Rauvergadering plaats in het voormalige schooltje. Die vergadering is het hoogste orgaan. De Raad van Commissarissen zit de vergadering voor. Vijf aandeelhouders zitten maximaal twee perioden van vier jaar in de Raad van Commissarissen. “Zij hebben als belangrijke taak het toezien op het beleid en de wijze waarop ik daar uitvoering aan geef. Gezien het feit dat zij meestal een andere achtergrond hebben, werk ik ze in, leg alle weten regelgeving uit, wat de EHS is en Natura 2000, en welke effecten dit heeft voor onze plannen op Tongeren. Samen met mij buigen zij zich over vragen zoals ‘Wat doen we met vrijkomende huizen?’, ‘Welke ontwikkelingen voorzien wij in vrijkomende agrarische opstallen?’ en ‘Welke voorwaarden stellen we aan een nieuw aan te trekken boer?’. Groot voordeel van die steeds wisselende commissarissen is dat steeds meer aandeelhouders waardering krijgen voor wat hier gebeurt. Hun verbondenheid wordt steeds groter. Nadeel is dat ik bij elke wisseling van commissaris weer alles aan het uitleggen ben, maar dat neem ik graag voor lief.” “We doen hier ook dingen speciaal voor de familie. In de parkbossen willen ze met hun nette schoenen kunnen lopen, dus die paden houden we schoon. Ook zetten we bankjes op mooie plekken. Economisch is dat totaal niet interessant. Maar we doen dat voor de familie. Net als twee keer per jaar een tennistoernooi op de baan die in het bos ligt. Daarna eten we aan lange tafels. Een bindend element. De organisatie is in handen van een speciale Stichting Sport Tongeren. Maar”, voegt Charlotte Rauwenhoff daaraan toe, “als het hek of de baan toe zijn aan onderhoud, dan springt het landgoed elke keer weer bij.” “De kritische fase waar veel landgoederen nu doorheen gaan, hebben wij gehad. Als het bezit veel geld waard is en er zijn eigenaren met grote pakketten aandelen, dan kunnen verschillen en spanningen ontstaan binnen de familie. Bij ons heeft geen van de 178 aandeelhouders een groot belang. Het lijkt er haast op dat elk (klein)kind al een aandeel in de wieg krijgt voordat een spaarbankboekje wordt geopend. Van tijd tot tijd worden aandelen aangeboden. De vraag naar aandelen binnen de familie is altijd aanwezig. Bijvoorbeeld als iemand meer kinderen heeft dan aandelen. Verkoop buiten de familie is niet mogelijk.” Op Tongeren vindt jaarlijks een aandeelhouders“De bv keert geen dividend uit. We slagen er steeds in de exploitatie sluitend te krijgen. De laatste jaren houden we zelfs geld over. Vanuit het bestuur hebben we wel geopperd om dan dividend uit te keren. Maar dat willen de aandeelhouders niet. Ze zien liever dat we het landgoed dan verfraaien. Ze krijgen immaterieel di Pagina 215

Pagina 217

Voor spaarprogramma, online spaarprogramma en lesmateriaal zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw maandbladen.

527 Lees publicatie 202Home