HEERLEN KRIJGT IDENTITEIT TERUG Negen studenten van de opleidingen Landschapsarchitectuur en Stedenbouwkunde (Van Hall Larenstein en Saxion Deventer) vestigen zich eind augustus 2011 gedurende een kleine week in het Limburgse land om hun hersens te laten kraken voor de Summer School-opgave van de gemeente Heerlen. Hun opdracht: ‘verzin praktische maatregelen om bij te dragen aan het benutten van krimp’. De drie hectare grond die tijdelijk is vrijgekomen in de wijk Passart staat daarin centraal. De toekomst heeft voor Heerlen echter nog veel meer in petto: naar verwachting komt over 10 tot 15 jaar 140 tot 150 hectare grond vrij. Niet mals dus, en zeker de aandacht van de Summer School waard. Tijdens de Summer School verschenen diverse gastsprekers ten tonele. Ze daagden uit, boden nieuwe inzichten en zaaiden ook een beetje chaos in de hoofden van de deelnemers. Filosoof Govert Derix liet de studenten inzien dat ze zich niet tot de gevraagde kortetermijnoplossingen moeten beperken, maar vooral met een langetermijnvisie moeten kijken. Hou daarbij duurzaamheid goed in het oog, was zijn advies. Landschapsarchitect en kunstenaar Bruno Doedens van Stichting SleM inspireerde de studenten met zijn ‘tijdelijke landschappen’. Kunst kan worden gebruikt om anders tegen een landschap aan te kijken, was zijn boodschap. Of mensen het begrijpen, is dan van ondergeschikt belang; het is essentiëler of iets hen raakt of een ervaring of een verhaal vertelt. Lector Landschap Wim Timmermans probeerde de studenten te laten inzien dat krimp geen apocalyptisch verhaal is maar in feite normaal. Hij vergeleek daarvoor zichzelf met zijn jeugdfoto: ‘enorm gegroeid, maar je ziet de aftakeling’. Zijn advies: benoem de toekomst, en laat de kiemen opgroeien. Krimp is daarbij niet de belangrijkste opgave. Wijkagente Ingrid Koolen en jongerenwerker Jeffrey Waltmans, die er alles aan doen om de wijk Passart goed leefbaar te houden, deelden deze visie: het gaat niet alleen om krimp als uitdaging. WEER TROTS OP MIJNVERLEDEN En daarmee leek ‘krimp’ als hoofdopgave zijn sleutelpositie te verliezen, en verschoof de focus gedurende de week langzaam naar de problematiek van de stad zelf. Heerlen kent een rijk mijnverleden. Hoewel het nog voortleeft in de mensen – en dat is vooral in de volksbuurten het geval – is dit verleden grotendeels weggestopt. Met het verdwijnen van de mijnbouw ontstond niet alleen veel werkloosheid, Heerlen raakte ook haar identiteit kwijt. Met die opmerkelijke bevinding weten de studenten de vinger precies op de zere plek te leggen. Eigenlijk is die identiteitscrisis te vergelijken met krimp: ook daardoor worden immers dingen weggevaagd. Maar het mijnverleden is juíst iets waar de mensen trots op kunnen zijn. Daarom brengen de studenten in hun plan oude elementen en routes weer terug, door bijvoorbeeld een fietspad aan te leggen op de plaats van een oude tramlijn. Het moet het mijnverleden op straat weer zichtbaar maken. GROEN ALS NIEUWE IDENTITEIT Met het plan van de studenten krijgt Heerlen niet alleen haar oude identiteit terug, maar er ook een gloednieuwe identiteit bij. Een identiteit waarbij aandacht is voor krimp, en de stad nog aan leefbaarheid wint. Uitgangspunt is de constatering dat Heerlen eigenlijk een heel groene stad is. De studenten willen dat benadrukken door het landschap naar de stad te brengen. Daarbij wordt krimp niet in één keer, maar stapsgewijs aangepakt. Op strategische SUMMER SCHOOL LARENSTEIN 15 Pagina 14

Pagina 16

Voor gidsen, online presentaties en reisgidsen zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw uitgaves.

509 Lees publicatie 188Home