elkaar is dus geen duurzame basis. Er is een structuur nodig die stevig genoeg is om verantwoordelijkheid te dragen. Dat veronderstelt stevige relaties tussen deelnemers. Als organisatieprincipe is daarom gekozen voor wederkerigheid: je levert inzet en daar staan wederdiensten en rechten tegenover. Je krijgt bijvoorbeeld medebeslissingsrecht. Inzet betekent invloed. Vrijblijvendheid wordt zo doorbroken. Wie geen inzet levert, krijgt ook niet de ruimte om invloed uit te oefenen of obstructie te plegen. Een vorm van verplichtend burgerschap, zou je kunnen zeggen. Dat geeft wellicht ook het antwoord op de in bestuurlijke kringen veelgehoorde klacht dat plannen vaak worden gedwarsboomd door slechts enkele burgers. We hebben immers een uitgebreid systeem van rechtsbescherming en wie over voldoende juridische kennis beschikt of die kan aantrekken, kan voor aanzienlijke vertraging zorgen en niet zelden plannen zelfs geheel torpederen. Belangen van anderen kunnen zo aanzienlijk worden geschaad zonder dat de rekening daarvoor bij bezwaarmakers kan worden neergelegd. De verhouding tussen rechten en plichten is verstoord, zo heet dat dan. Het principe van wederkerigheid brengt daar verandering in. Deelnemers worden als het ware tot elkaar veroordeeld. Er is geen ruimte meer voor het enkel nastreven van eigenbelang. Wie door eigen gedrag nadeel of schade toebrengt aan anderen, betaalt daarvoor een prijs. Men kan niet langer de gevolgen van eigen handelen afwentelen op de overheid of op andere burgers. De samenleving wordt meer dan de optelsom van individuen. Ontganiseren 44 Pagina 45
Pagina 47Interactieve efolder, deze club blad of onderwijs magazine is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal bladerbaar publiceren van web handleidingen.
507 Lees publicatie 186Home