voorraden olie en gas voor exploitatie beschikbaar (denk aan schaliegas en olie in arctische gebieden) die met inzet van nieuwe technologieën rendabel gewonnen kunnen worden. Het Europese systeem voor emissiehandel zorgt voor een beprijzing van CO2 -uitstoot en draagt daarmee op termijn bij aan het rendabeler worden van duurzame energieopties. Om de introductie van duurzame energie de komende 5 tot tien jaren te versnellen, is echter meer nodig. De Rijksoverheid beschikt over diverse,effectieve middelen om de introductie van duurzame energie te versnellen. Eerder in dit rapport zijn al genoemd een wettelijke leveringsverplichting, fiscale stimuleringsmaatregelen en exploitatiesubsidies zoals de Stimuleringsregeling Duurzame Energie (SDE). Daarnaast is ook verbetering van de vergunningverlening voor ruimtelijke ordening en afval nodig. Zolang de consument niet bereid is om meer te betalen voor duurzame energie, zijn dergelijke maatregelen van de Rijksoverheid relevant om de onrendabele top te verlagen, de terugverdientijd van investeringen in installaties voor ondernemers te verkorten en het investeringsklimaat te verbeteren. Versnellen van de ontwikkeling van decentrale energieproductie De centrale energie-infrastructuur voor elektriciteit en gas zoals we die in Nederland kennen, zal de komende jaren een ingrijpende verandering ondergaan. Zo zijn er talloze initiatieven in opkomst die een lokale vraag naar energie verbinden met lokale productie van duurzame energie. Bedrijven, huishoudens en gemeenten nemen steeds vaker het initiatief om zelf elektriciteit, gas of warmte te produceren met behulp van zonnecellen, (kleine) windmolens, warmtekrachtinstallaties, HRe-ketels of mestvergisters, enzovoorts. Deze lokale productie is nu nog grotendeels voor eigen gebruik, maar kan ook geleverd worden aan buren of verkocht aan een energieleverancier. Het is nog niet eenvoudig om hiervan een winstgevende businesscase te maken; dit vereist goede institutionele en financiële randvoorwaarden. Randvoorwaarden Over de institutionele vormgeving is tijdens de interviews regelmatig gesteld dat duurzame energie in coöperatief verband ontwikkeld zou moeten worden. Dat kan zijn een lokale coöperatie tussen boeren die installaties in eigendom en verbruik delen, al of niet met participatie van lokale overheden, burgers of een energiebedrijf. De ontwikkeling van windenergie toont hiervan vele voorbeelden (zie o.m. www.windunie.nl). Het kan ook gaan om coöperatieve ketensamenwerking, op initiatief van een (middel)groot bedrijf uit de verwerkende industrie. Genoemd zijn o.a. de initiatieven die Friesland Campina neemt met ondernemers in de toeleverende keten. Wat betreft de financiële randvoorwaarden is duidelijk dat een levensvatbare businesscase enige vorm van steun zal behoeven. Dan kan het gaan om de eerder 21 Pagina 22

Pagina 24

Voor boeken, online studiegidsen en catalogi zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw maandbladen.

503 Lees publicatie 184Home