landbouwbedrijven verhuren ook wel hun grond aan exploitanten van windmolens. Het komt ook voor dat landbouwbedrijven hun grond verkopen aan een speciaal opgericht windenergiebedrijf, waarvan ze zelf overigens mede-eigenaar kunnen zijn. De belangstelling voor windenergie in de agrosector stijgt nog steeds, getuige de groei van organisaties zoals de Windunie (www.windunie.nl), waarin boeren die (mede-)eigenaar zijn van een of meer windmolens, hun krachten bundelen. 1.3 Warmte Warmtebronnen krijgen gaandeweg steeds meer belangstelling als hernieuwbare energiebron. Het gaat dan om diepe en ondiepe aardwarmte, energie uit buitenlucht, warmte die vrijkomt bij industriële processen en energie uit de koeling van melk. In deze paragraaf beperken we ons tot die vormen van warmte die potentieel door de agrosector kunnen worden geleverd aan derden, waarover bovendien kwantitatieve gegevens beschikbaar zijn. Buiten beschouwing blijven benutting van warmte voor eigen gebruik, bijvoorbeeld van industriële restwarmte en van energie uit de buitenlucht door middel van wamtepompen. Ook buiten beschouwing blijft de potentiële levering van laagwaardige warmte door de glastuinbouw of de grootschalige veehouderij (warmterugwinning van stallucht) aan huishoudens. Dat zijn in potentie kansrijke opties, maar op basis van de beschikbare data bleek die potentie niet te kwantificeren. Aardwarmte Aardwarmte is energie die afkomstig is uit de bodem. Voor diepe aardwarmte gaat het om het winnen van warmte op een diepte van minimaal 500 meter tot meer dan een kilometer. Het gaat hier om substantieel hogere temperaturen dan bij de winning van ondiepe aardwarmte, waarbij grondwater van 5 tot 10 graden Celsius van circa 150 meter diepte wordt opgepompt. Ondiepe aardwarmte wordt op bescheiden schaal in de gebouwde omgeving toegepast voor verwarming en koeling van huizen en bedrijfsgebouwen. Hier concentreren we ons op de benutting van diepe aardwarmte, waarvoor een diepe put geboord moet worden. De benodigde investering is alleen op te brengen door (groepen) bedrijven en voor wijkverwarming. Het eerste Nederlandse project startte in 2008 bij een tuinbouwbedrijf waar diepe aardwarmte werd gebruikt voor kasverwarming. Volgens gegevens van CBS (2010) leverde dit ene project in 2009 een vermeden hoeveelheid fossiele primaire energie van 0,2 PètaJoules/jaar. Anno 2011 zijn er in ons land zes aardwarmteprojecten die warmte leveren – waarvan vier bij tuinbouwbedrijven in Bleiswijk en Pijnacker – en zijn er nog verschillende concrete projecten in voorbereiding. 8 Pagina 10
Pagina 12Interactieve digitale vakblad, deze spaarprogramma of publicatie is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaliseren van digi-clubbladen.
503 Lees publicatie 184Home