vertalen in een effect op de woningwaarde is gekozen om dit aspect te monetariseren. Daarnaast is een specifiek thema uitgelicht, namelijk de mantelzorg. Voor mantelzorg is gekozen omdat dit in onze vergrijzende samenleving een groot en groeiend effect heeft op de leefbaarheid. 3a. In de woningwaarde (gebaseerd op de WOZ-waarde) zijn impliciet veel van de genoemde leefbaarheidsaspecten verwerkt: de fysieke kwaliteiten van de woonomgeving, voorzieningen en sociale status en structuur van de woonomgeving (Ruimtelijke Planbureau, 2006). De eerste stap is het berekenen van de totale woningwaarde in de regio/ gemeente. Bereken vervolgens de fictieve woningwaarde wanneer ervan uitgegaan wordt dat deze waarde gelijk is aan het Nederlands gemiddelde. Het verschil laat zien welke ‘extra’ (of lagere) woningwaarde de gemeente of regio kent. 3b. De waardering van de woonomgeving ligt besloten in de woningwaarde, zoals gemonetariseerd onder de woningwaarde (3a). 3c. De waardering voor voorzieningen ligt besloten in de woningwaarde, zoals gemonetariseerd onder de woningwaarde (3a). 3d. Omdat er geen landsdekkende vergelijkbare gegevens beschikbaar zijn over mantelzorg, is ervoor gekozen om de baten van mantelzorg alleen te berekenen voor het pilotgebied. Een vergelijking met landelijke gegevens is niet mogelijk. Er zijn wel landelijke kengetallen beschikbaar die een indicatie geven van de economische waardering van de verleende diensten van mantelzorgers. In de (gezondheids) economische literatuur zijn diverse pogingen ondernomen om mantelzorg monetair te waarderen. Er zijn verschillende benaderingen mogelijk. Onder meer de volgende: 1. Perspectief professionele zorg: de zorgkosten benaderen die zijn uitgespaard door vrijwilligerswerk. 2. Perspectief mantelzorger: waarderen van de tijd en inzet die geleverd is door de mantelzorger. Er is uitgegaan van de tweede methode, aangezien we deze methode het meest in de literatuur zijn tegengekomen en de beschikbare gegevens en kengetallen ook toepasbaar zijn op de situatie in het pilotgebied. Er is gebruik gemaakt van kengetallen opgesteld vanuit de welzijnswaarderingsmethode33. De monetaire waarde van mantelzorg volgens de welzijnswaarderingsmethode ligt tussen de €9,30 en €10,-per uur. Er moet een aanname worden gedaan over de hoeveelheid mantelzorg die geleverd wordt per mantelzorger34. Gemiddeld in Nederland is dat 18 uur per week per mantelzorger. Per gebied moet de aanname worden gedaan of dit in de betreffende gemeente/regio afwijkt. Ook is aangenomen dat de verleende mantelzorg onbetaald is. Door middel van gegevens met betrekking tot het aandeel van de bevolking dat mantelzorg verleent kan nu het totaalaantal verleende uren mantelzorg voor de gemeente/regio worden berekend. Het aantal uren moet 33 De toepassing van de welzijnswaarderingmethode voor mantelzorg wordt door Bernard van den Berg en Ada Ferrer-i-Carbonell beschreven in het artikel ‘Monetaire waardering van mantelzorg’ (2008). Bij de waardering van mantelzorg in de welzijnswaarderingsmethode wordt mantelzorg monetair gewaardeerd door het welzijnsverlies van de mantelzorger als gevolg van het verlenen van zorg te schatten. Dit gebeurt door de associatie te bepalen tussen het aantal uren verleende mantelzorg en het welzijn van mantelzorgers. Het welzijn van mantelzorgers wordt gemeten via antwoorden van mantelzorgers op een geluksvraag. Daarnaast wordt gemeten hoeveel inkomen aan mantelzorgers moet worden gegeven om hen terug te brengen naar een vergelijkbaar welzijnsniveau dat de hypothetische situatie is dat ze geen zorg verlenen. Dit compensatieinkomen is volgens de welzijnswaarderingsmethode de monetaire waarde van het verlenen van mantelzorg. Het monetair waarderen van mantelzorger met de welzijnswaarderingsmethode heeft als belangrijk voordeel dat alle kosten en opbrengsten van mantelzorg worden meegenomen in de waardering. Dit is van belang om het totale effect van het verlenen van mantelzorg mee te nemen in kosten van ziektenstudies of economische evaluaties binnen de gezondheidszorg. 34 Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (2006), Arbeidsmarkt en zorgvraag. 63 Pagina 73
Pagina 75Interactieve e-studiegids, deze vakblad of catalogus is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaliseren van eedities.
448 Lees publicatie 142Home