148 Het hoeft hier alleen te gaan om belastingafdrachten over de transacties die zijn afgehandeld in de alternatieve ruileenheid. 170 171 Na de Tweede Wereldoorlog zijn de meeste Europese centrale banken genationaliseerd. Daarmee kwam de chartale geldcreatie weer in publieke handen. Dit is echter maar een gering deel van de totale geldcreatie, die nog steeds in private handen is. De Nationale centrale banken van de Eurolanden zijn inmiddels opgegaan in de Europese Centrale Bank (ECB). Noch de nationale centrale banken, noch de ECB zijn aan parlementaire controle onderworpen. De coördinerende entiteit voor centrale banken – en daarmee voor het hele internationale bankwezen – is de Bank of International Settlements (BIS) te Basel. Dit instituut is boven iedere jurisdictie verheven en heeft, net als The London City en het Vaticaan, eigen soeverein grondgebied. tegoedbon geld te maken, hoeft eigenlijk maar één ding te gebeuren: de overheid accepteert deze als betaling voor belastingen. Zolang de overheid dat niet doet, moet de burger op alle transacties belasting in euro’s afdragen. Beschikbaarheid van euro’s wordt daardoor een voorwaarde voor elke economische activiteit. Zodra een overheid de alternatieve ruileenheid wel voor belastingen accepteert170, kan een lokale economie ontstaan waarin geld niet langer de beperkende factor is. Voorbeelden van succesvolle toepassingen zijn te vinden in het Britse Guernsey en het Oostenrijkse Wörgl. Beide staan bekend om het aanwakkeren van een plotselinge bouw- en investeringslust te midden van economisch moeilijke tijden. In Wörgl werd het wereldwijd overslaande succes van het Freigeld in de kiem gesmoord door een verbod door de Oostenrijkse Centrale bank. In Guernsey waren het de Londense banken die het eiland overspoelden met goedkope Britse ponden met extreem lage rentes, om de lokale ruileenheid weg te concurreren. De korte levensduur van de Europese Freigeld-experimenten is vooral te danken aan de privatisering van de officiële geldcreatiemacht. Vanaf 1694 werd de creatie van het Britse pond een privilege in nog steeds geheime private handen. Noch de koning, noch de lokale gemeenschappen, maar de private bankiers namen vanaf toen in Europa de geldcreatiemacht over. Ook de dollar is uiteindelijk – in 1913 definitief – geprivatiseerd. Geldcreatie is sindsdien het domein van de private banksyndicaten171, en tot dusver hebben die weinig waardering getoond voor de maatschappelijke baten van het lokale Freigeld. Door de hernieuwde enthousiaste belangstelling voor lokale geldstelsels zijn aloude discussies over monetaire zeggenschap en monopolies te verwachten. En voor Nieuwe Nuts zijn ze potentieel zeer relevant. Een vergelijking met de Wära is immers snel gemaakt: de steenkool was beschikbaar net zoals nu duurzame energie beschikbaar is. Wat voor de Wära nodig was, was geld om de mijnwerkers te laten graven, of – bij gebrek aan geld – de bereidheid van de mijnwerkers om toch te graven. En toen die bereidheid door lokaal organisatietalent eenmaal was verkregen, leverde dat niet alleen kolen maar ook de creatie van een nieuw en waardevast ruilmiddel. Door de onderliggende reële waarde van de steenkool had de Wära ook waarde buiten de eigen ruilkring om. Dit soort geldsystemen zetten de wereld op zijn kop: niet werken voor geld, maar door samenwerken geld creëren. De geldcreatie wordt dan in de maatschappij gelegd; daar waar de onderliggende waarde ook wordt gecreëerd. De hoeveelheid geld in omloop is dan niet schaars, maar precies voldoende om de onderlinge handel te kunnen faciliteren. Dat is de echte betekenis van maatschappelijk geld. Veel complementaire geldstelsels worden inmiddels gepresenteerd als bron van kennisoverdracht, solidariteit en duurzaamheid binnen de lokale gemeenschap.172 Ze stimuleren de lokale handel en verminderen de afgelegde transportkilometers. Bovendien bevorderen ze dat mensen een beroep op elkaar doen en minder bemiddelden ook in de economie betrokken raken. De toepassing van een eigen rekeneenheid (hierna: NN-geld) als onderdeel van een Nieuw Nutssysteem is een krachtig middel om de collectieve duurzaamheidsinspanning te versterken. Nieuwe Nuts levert Figuur 47. Sinds het succes van de Chiemgauer schieten in Duitsland de lokale geldstelsels als paddestoelen uit de grond. 172 Zie onder andere: http://www. chiemgauer.info/ en http://www. regiogeld.de/. Pagina 157

Pagina 159

Heeft u een whitepaper, page flip of digi drukwerk? Gebruik Online Touch: reisgids digitaal publiceren.

303 Lees publicatie 100Home


You need flash player to view this online publication