Een risico van lichtgewicht ontwerpen zijn opwaartse krachten van het zuigen van de wind. Bij het archetype van de kas is het daarom niet wenselijk om nog lichter te bouwen. Een aerodynamische vorm is nodig om de zuigkracht van wind te verkleinen. Een membraan als ETFE gaat in de wind klapperen en hierdoor uiteindelijk scheuren. Dit kan voorkomen worden door het folie op te spannen. Op de gebogen gotische kas is het makkelijker het folie strak te spannen dan op een niet-gebogen kas. ETFE-kussens staan goed onder druk. Anticlastische vormen brengen ook spanning over het gehele vlak aan. 5.2.1 Boogconstructie 5.2.2 Trekconstructie Voorbeelden van trekconstructies zijn Burgers’ Bush en veel tenten. Staal kan aanzienlijk meer trek opnemen dan druk. Om deze reden is een trekkabel dunner dan een drukkolom. Een trekconstructie is altijd in combinatie met drukelementen; tenminste een kolom. Een groot nadeel van trekconstructies is dat als een kabel breekt, veelal de hele constructie instabiel wordt. Kabels trekken aan de fundering, wat gecompenseerd dient te worden met een tegenkracht: een andere kabel of een contragewicht. Voorbeelden van boogconstructies zijn het US Pavilion Expo’67, het Eden Project en ontwerpen van Gaudí. Een boog is constructief optimaal als deze de drukboog volgt. Bij grote constructies leidt dit tot een besparing tot meer dan 50% constructiedikte ten opzichte van een portaal. De belastingen op een fundering zijn namelijk drukbelastingen in verticale richting; bij een vlakke boog is er echter ook een horizontaal component naar buiten toe. 5.2.3 Pneumatische constructie De bekendste voorbeelden van pneumatische constructies zijn ballonnen en banden. Er zijn slechts enkele gebouwen uitgevoerd als pneu, voornamelijk tennishallen. De constructie werkt doordat lucht onder een membraan wordt gepompt, waardoor het membraan bolt. Voorwaarde is dat in de constructie continu een overdruk heerst, wat vaak veel energie zal kosten. Veel ventilatie kan voor behoud van overdruk ook niet. Feitelijk wordt de hele constructie op trek belast, waardoor een pneumatische constructie dus een bijzondere trekconstructie is. Omdat een membraan een beperkte hoeveelheid druk kan opnemen, worden vlakken vaak kleiner gemaakt, bijvoorbeeld door het spannen van kabels over het membraan. 19 Pagina 25

Pagina 27

Heeft u een lesboek, pagegangster of web vaktijdschriften? Gebruik Online Touch: folder online maken.

423 Lees publicatie 118Home