STOWA 2010-10 nieuwe sanitatie westland 1 Inleiding 1.1 Opdracht en proces In opdracht van STOWA, SIGN en het Hoogheemraadschap van Delfland is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van Nieuwe Sanitatie in het Westland. Om meerdere redenen werd aangenomen dat deze glastuinbouwgemeente een omgeving biedt waar Nieuwe Sanitatie goed tot zijn recht kan komen. Voor het onderzoek zijn actieve contacten aangeknoopt met plaatselijke belanghebbenden om te zien waar de kansen en bedreigingen liggen. Gaandeweg werd het onderzoek dienstbaar aan bestuurlijke besluitvorming over eventuele toepassing van Nieuwe Sanitatie op de nieuwbouwlocatie ‘Het Nieuwe Water’. Dit rapport doet verslag van de onderzoekingen en bevindingen tot dusver. Daarbij wordt aangeknoopt bij de specifieke omstandigheden van ‘Het Nieuwe Water’ en haar omgeving, ‘de Poelzone’. Sommige bevindingen zijn daardoor slechts relevant voor deze locatie. Dat neemt echter niet weg dat aan de casus ook veel algemene inzichten kunnen worden ontleend. Dit rapport is dan ook niet alleen bedoeld voor direct betrokkenen bij de Westlandse Poelzone, maar ook voor anderen met belangstelling voor nieuwe sanitatieconcepten en de mogelijke introductie daarvan in de praktijk. De link met de glastuinbouw was een belangrijke drijfveer om het project te starten. De glastuinbouw loopt voorop in het gebruik van decentrale watertechnieken. Ook is ze een gebruiker van zoetwater en meststoffen, die mogelijk uit de lokale afvalwaterketen kunnen worden betrokken. Dit is aansprekend verbeeld in de Zonneterp.1 In deze combinatie van glastuinbouwkas en woningen wordt het afvalwater uit de woningen na bewerking toegepast bij de teelt in de kas. De waterketen wordt daarbij vergaand gesloten; uiteindelijk wordt zelfs drinkwater teruggewonnen. Directe symbiose van woningen en glastuinbouwkas blijkt naast een kans echter ook een hindernis. Verschillende functies – kas en woningen - worden plotseling afhankelijk van elkaar. De continuïteit van de één wordt bepalend voor de continuïteit van de ander. In de meeste gevallen is dat ongewenst. Gaandeweg het onderzoek is dan ook gekozen voor een modulaire opzet. Verschillende onderdelen moeten zelfstandig kunnen functioneren. Onderwijl wordt aangekoerst op functionele samenhang van de zelfstandige onderdelen. Daarbij is de nadruk komen te liggen op de huishoudelijk afvalwaterketen. Dat is de bron die moet worden behandeld en potentieel toepasbaar moet worden gemaakt in de glastuinbouw. Gedurende het onderzoek is sterk ingespeeld op de praktijk in het Westland. Beschikbare kennis is dienstbaar gemaakt aan lopende processen. De onderzoeker heeft het onderzochte object beïnvloed. Er is een wisselwerking ontstaan; de kennisontwikkeling werd gevoed met vraagstellingen uit de praktijk, en de praktijk werd gevoed met ervaringen, inzichten en hulpmiddelen uit het onderzoeksprogramma ‘Nieuwe Sanitatie’. 1 Zonneterp is een concept van InnovatieNetwerk (2005). Zie: www.zonneterp.nl. 3 Pagina 13

Pagina 15

Voor folders, online clubmagazines en onderwijscatalogussen zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw relatiemagazines.

418 Lees publicatie 113Home