Doelgroepen De boomgaard wordt vooral gebruikt als er activiteiten zijn. Het is begonnen als echt openbare plek, maar dit is op verzoek van direct aanwonenden sterk beperkt i.v.m. door hen ervaren overlast. Activiteiten zijn: snoeien (structureel vier keer per jaar door het IVN) en een takkenril maken met het snoeihout. Meer incidenteel: snoeicursussen geven, schapen scheren, het bouwen van een insectenhotel, het oogsten en verwerken van het fruit in pannekoeken of vlaaien. In het verleden (jaren negentig) waren er heel regelmatig educatieve activiteiten, nu is dat wat afgenomen. De buurt moet dit nu zelf organiseren, het IVN richt zich op andere projecten wat betreft educatie. De doelgroep is daarmee wat versmald: van gezinnen, scholen en natuurminnende omwonenden naar vooral natuurminnende omwonenden en mensen die zich inzetten voor het behoud van de hoogstamboomgaarden. Communicatie over de activiteiten vindt vanuit het buurtplatform plaats via de wijkkrant. Het IVN verspreidt aankondigingen breder, via een persbestand dat tot in de regio reikt. Rol & verankering in stad en dorp Het initiatief ontstond in 1992 toen vanuit het IVN werd gestart met buurtgericht werken. Omwonenden van de bloesemwei, bewoners van de oude wijk Amby − van oudsher een dorp met een actief verenigingsleven − waren gemotiveerd om de plek te behouden tussen oud- en nieuwbouw. Het is een restant van een oude hoogstamboomgaard zoals er vele in dit gebied aan de oostkant van Maastricht lagen. Er is een buurtplatform waarmee het IVN samenwerkt in het beheer van de boomgaard. De omwonenden, inwoners van de oude wijk en van de relatief jonge wijk, zijn over het algemeen ‘redelijk goed gesitueerden’, de jonge wijk bestaat uit koopwoningen. De gemeente is vanaf de start coöperatief geweest. De kosten voor het onderhoud worden verdeeld tussen gemeente, IKL en IVN. Er is geen structurele afspraak over. Het IVN heeft hiervoor enig budget vanuit een compensatieregeling en 36 verwierf samen met het buurtplatform rond 2000 ook geld bij het winnen van de ‘Kern met Pit’-wedstrijd van de KNHM. Het IKL heeft veel boomgaardprojecten in Limburg waarvoor ondersteuning in de vorm van snoeionderricht, het leveren van bomen, het uitlenen van gereedschap, het verzekeren van vrijwillige snoeiers, et cetera tot op zekere hoogte voorhanden is. Het IKL richt zich daarbij op het in stand houden van de landschapselementen; de sociale functie van het project is niet de hoofdzaak (meer informatie op http://www.ikl-limburg.nl/ hoogstam/20-jaar-hoogstamactie-ikl.html). De gemeente neemt stappen om de boomgaard in Amby in het bestemmingsplan op te nemen: “In Amby-Zuidoost dienen ook in de toekomst authentieke voetpaden, (meidoorn)hagen, religieuze elementen en fruitweiden met hoogstamboomgaarden aan zowel de noord- als zuidoostzijde van het projectgebied te worden gerespecteerd en onderhouden te worden. De relatie met de specifieke lokaal historische situatie kan onder andere worden versterkt door het thema van de haag verder door te voeren binnen de wijk.” Uit: ‘Deelrapport Ruimtelijke Karakteristiek Amby 2010’, opgesteld in 2007, als basis voor bestemmingsplan Amby. Dit is anno 2011 in de maak. De ‘Beheer- en sturingskaart Amby 2010’ beschrijft de bloesemwei als ‘waardevol groenelement’. In de boomgaard zijn bijenkasten aanwezig. Succes- en faAlfactoren Er zijn niet echt faAlfactoren te noemen, maar ‘Je moet bedacht zijn op vandalisme’. Dit treedt nu eenmaal op, en het is dan wel zaak vol te houden. Wat niet goed uitpakte, was het begrazen door pony’s, enkele jaren geleden. De boombescherming werd omgeduwd en de bast te veel aangeknaagd. Inmiddels wordt het gras weer kort gehouden door schapen, zoals dat ook vóór de pony’s gebeurde. Het laten begrazen van een boomgaard brengt bovendien de discussie over ‘open of afgesloten’ met zich mee. Pagina 43

Pagina 45

Heeft u een catalogus, issue of e-rapporten? Gebruik Online Touch: onderwijscatalogus online bladerbaar op uw website plaatsen.

498 Lees publicatie 181Home