4. Conclusies en aanbevelingen Buurtboomgaarden kunnen zeker bijdragen aan sociale cohesie, maar het blijft een kwetsbaar initiatief. Om buurtboomgaarden succesvol te kunnen beheren, is een driehoeksverband nodig tussen gemeente, bewoners en externe deskundigen zoals Landschapsbeheer, pomologische verenigingen of natuurgerichte organisaties zoals KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging) of IVN Natuur- en Milieueducatie. Een boomgaard in de buurt kan alleen wat worden als het een boomgaard ván de buurt is. Het allerbelangrijkste voor het realiseren van een sociale functie voor buurtfruit is het vinden en binden van enthousiaste trekkers van het project. Er zijn bestuurders, regisseurs, werkers en mensen voor de communicatie nodig. Meestal komen deze mensen uit de directe buurt van de boomgaard of, in het geval van de cultuurhistorische drijfveer, vanuit een wat ruimere omtrek of uit het verenigingsleven. We zien dat het een vrij selecte groep van vrijwilligers is die zich bezighouden met het onderhouden van de boomgaard, die bovendien een tamelijk vaste groep vormen voor jaren. Vrijwel alle initiatieven zijn gelegen in wijken buiten het centrum van steden of in dorpen, maar ze zijn niet gebonden aan typische gezinswijken. De gemeente, veelal eigenaar van de grond, speelt een cruciale rol en dient te faciliteren. Een organisatie die de kennis en eventueel het gereedschap kan aanreiken, zoals landschapsbeheer en pomologische verenigingen, is onontbeerlijk. Voor landschapsbeheer bieden buurtboomgaarden een kans om het werkterrein uit te breiden tot in de stad. Er dient budget te zijn. In eerste instantie voor het in gang zetten van het proces, zoals communicatie-uitingen, het beleggen van voorlichtings bijeenkomst(en), het inhuren van deskundigen. Daarna zijn er jaarlijkse kosten voor gereedschapsonderhoud, brandstof, mest, herstel en aanpassing van afrastering, boomkorven in geval van beweiding, enzovoorts. Ook voor het verzekeren van de vrijwilligers is jaarlijks een bedrag nodig. De omvang van het fruitproject is van belang voor de sociale functie. Een paar appelbomen en wat bessenstruiken waar iedereen van mag plukken zijn wel gezellig, maar leiden nooit tot een oogstfeest. Alleen met genoeg beschikbare ruimte, of door meerdere kleine locaties te koppelen tot een groter geheel, kan het volume bereikt worden waardoor communicatie over oogsten en gebruik van het fruit zinvol wordt. Aanbevelingen voor gemeenten: Neem de boomgaard voor het grotere werk op in het reguliere onderhoudsplan: vervangen van bomen, eventueel maaien, afvoer snoeihout. Houd goed contact met de coördinator van de vrijwilligers. Begeleid bij het tot stand komen van een nieuwe buurtboomgaard het proces waarin bewoners keuzes maken, zonder het werk van ze over te nemen. Laat de bewoners alles regelen (de bijeenkomsten en presentatie van de plannen) en bewaak en stuur alleen als men er zelf niet uit komt. Aanbevelingen voor de vrijwilligers: Formuleer de doelen en zorg voor een heldere organisatie. Houd er rekening mee dat hierin steeds opnieuw tijd gestopt moet worden. 17 Pagina 24

Pagina 26

Heeft u een folder, novia facts of digitale onderwijs catalogi? Gebruik Online Touch: publicatie online bladerbaar maken.

498 Lees publicatie 181Home