investeringen, en dus kosten, kan leiden voor exploitanten van energiecentrales. Tot op heden voldoet uit het buitenland aangeleverde biomassa beter aan deze eisen en is goedkoper (inclusief transport- en handlingkosten) dan de in het binnenland, vaak op kleine schaal, geproduceerde biomassa. Figuur 8: Biogas uit huishoudelijk afval wordt opgewerkt tot groen gas en geïnjecteerd in het aardgasnet. markt voor hergebruik CO2 uit rookgassen De tuinbouwsector heeft behoefte aan CO2 om plantengroei in de kassen te bevorderen. Op dit moment wordt aardgas gebruikt voor verwarming, de opwekking van elektriciteit en de productie van CO2 . Aardgas kan vervangen worden door biogas. Daarnaast kan de glastuinbouw CO2 en restwarmte van biomassacentrales benutten. Door slimme locatiekeuze van mestverwerking kan het rendement van het geproduceerde biogas bij kleinschalige energieopwekking worden verhoogd. Randvoorwaarde is wel dat het biogas geen voor planten/groenten ongewenste stoffen zoals zware metalen of zwavel bevat. Betrouwbaarheid van levering en kostenniveau zijn andere randvoorwaarden. Conclusie energiemarkt Op de energiemarkt speelt het gebruik van duurzame energie een toenemende rol onder druk van het door overheden (lokaal, nationaal en EU) gevoerde milieu- en klimaatbeleid. De discrepantie tussen beleidsdoelen en daadwerkelijk gerealiseerde duurzame energieproductie is nog zeer groot (zie voorbeelden biogas of bijmenging biobrandstoffen). Dit betekent dat er grote groeimogelijkheden zijn voor afzet van energie opgewekt uit duurzame bronnen. Daar waar gebruik wordt gemaakt van bestaande infrastructuur voor opwekking (elektriciteitscentrales) en/of distributie van energie (gasnet, elektriciteitsnetwerk of tankstations) moeten de toegeleverde producten voldoen aan de eisen van deze infrastructuur. Verder stellen de energiebedrijven en transportnetten hoge eisen met betrekking tot betrouwbaarheid van de levering van grondstoffen. Biomassa uit Nederland moet op deze aspecten concurreren met aangeleverde biomassa uit het buitenland. Dit maakt het lastiger, maar toch worden stappen gezet om ook binnenlandse biomassa te benutten. Onlangs is de eerste vergistingsinstallatie geopend waarbij groengas op het aardgasnet is toegelaten. 20 De markt voor lokale opwekking en toepassingen is in ontwikkeling; op ‘incident’-basis worden lokaal initiatieven ontwikkeld en benut. Dit vraagt echter wel om een zogenoemde achtervang van de bestaande energiemaatschappijen om zekerheid en kwaliteit van levering te garanderen. De rol van subsidies op deze markten is groot. De regelingen (SDE en voorheen MEP) zijn vooral kostprijsverlagende subsidies om het gat in productiekosten tussen fossiele en duurzame bronnen te dichten. Dit kan ook gezien worden als de maatschappelijke prijs die betaald wordt voor de vermeden uitstoot van CO2. Het nadeel van een kostprijsverlagende subsidie is dat de prikkels voor efficiëntere productie ontbreken. Efficiencywinst wordt afgeroomd door een lagere subsidie. De EU ontwikkelt op dit moment voorstellen om de CO2- emissierechten in de periode 2013-2020 sterk te reduceren, waardoor effectief schaarste op de markt ontstaat. Energiebedrijven moeten dan rechten op de markt bijkopen. Onduidelijk is nog wat de consequenties van dit beleid zijn voor de benutting van het biomassapotentieel. 3.2 De mineralenmarkt Mest bevat mineralen die gebruikt kunnen worden bij de productie van kunstmest of voor andere industriële toepassingen. De vijf kunstmestbedrijven in Nederland produceren gezamenlijk circa 5,8 miljoen ton kunstmest per jaar, met een waarde van € 1 miljard. DSM produceert circa 2,4 miljoen ton kunstmest en 1 miljoen ton ammoniak, met een totaalomzet van € 740 miljoen. Pagina 26

Pagina 28

Heeft u een onderwijscatalogus, uniflip of digi gidsen? Gebruik Online Touch: maandblad online bladerbaar maken.

472 Lees publicatie 162Home